برخی نشستهاند، نقشه کشیده و برنامهریزی کردهاند تا حجاب و عفاف به یک مسئله اصلی در کشور ما تبدیل شود، در حالی که چنین چالشی پیش از این وجود نداشت. دغدغه ما در «خیابان آزادی»، برطرف کردن دغدغههای شما کنشگران فرهنگی و اعضای فعال در جبهه مردمی است؛ شمایی که در حوزه ترویج زیست عفیفانه گام برمیدارید و با شبهات، سوالات یا معضلاتی مواجه میشوید که پاسخ قوی برای آنها ندارید. ما در این برنامه به دنبال آن هستیم که دست شما را پر کنیم و به ابهاماتی که با آن روبرو میشوید، پاسخهای دقیق و مستدل بدهیم.
یکی از چالشهایی که مردم ما با آن دست و پنجه نرم میکنند، مشکلات اقتصادی است. شما بهعنوان یک فعال در مسیر ترویج سبک زندگی عفیفانه، ممکن است با این پاسخ مواجه شوید که: «اگر به فکر مردم هستید، اول مشکلات اقتصادی را حل کنید» یا «تا اقتصاد درست نشود، مسئله عفاف و حجاب هم حل نمیشود». شکی نیست که مسئولین باید با تمام توان برای حل مشکلات اقتصادی بکوشند؛ همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز سالهاست شعار سال را با عناوین اقتصادی انتخاب میکنند که نشاندهنده دغدغه عمیق حاکمیت است. اما آیا این تمام ماجراست؟ آیا مسائل فرهنگی و بهطور خاص، مقوله زیست عفیفانه، هیچ ارتباطی با اقتصاد ندارد؟
عموماً کسانی که این بحث را مطرح میکنند، به دنبال ایجاد یک مانع در گفتگو هستند. باید هوشمندانه نگاه کنیم که چگونه باید این مسائل را در کنار هم تحلیل کرد. برخی استدلال میکنند که برای حل چالش حجاب، اول باید اقتصاد را حل کنیم. بیایید به تجربه کشوری نگاه کنیم که تقریباً صد سال با همین تفکر پیش رفت.
پس از جنگ استقلال ترکیه و اعلام جمهوری، اصلاحات آتاتورک، این کشور را به یک جمهوری سکولار تبدیل کرد. اما این توجه تکبعدی به اقتصاد، بر اساس گزارشهای معتبر جهانی، ترکیه را که ۹۹ درصد جمعیتش مسلمان است، به یکی از بیبندوبارترین کشورها تبدیل کرده است. از سوی دیگر، اقتصاد این کشور نیز در سالهای اخیر تورم شدید بالای ۸۰ درصد را تجربه کرد. این یک مثال واضح برای کسانی است که معتقدند اصلاح وضعیت عفاف و حجاب در گرو اصلاح اقتصاد است. میبینیم که نتیجه پرداختن تکبعدی به یک موضوع، نه تنها ثبات بلندمدت نمیآورد، بلکه با رها کردن حوزههای دیگر، بحرانهای جدیدی خلق میکند.
ترکیه برای پیوستن به اتحادیه اروپا، از بسیاری از قوانین اسلامی چشمپوشی کرد و روابط آزاد را به رسمیت شناخت، اما نه تنها به اتحادیه راه نیافت، بلکه بخش بزرگی از اخلاقیات و ارزشهای مبتنی بر حیا و غیرت را نیز در جامعه خود از دست داد. تصور کنید اگر کشوری تمام مسائل فرهنگی را برای دههها کنار بگذارد و فقط به اقتصاد بپردازد؛ شاید اقتصادش بهبود یابد، اما با یک غول بیشاخودم فرهنگی مواجه خواهد شد که همان زیرساخت اقتصادی را نیز تهدید میکند. آمارهای جهانی نشان میدهد کشورهایی مانند ترکیه، استرالیا، نیوزیلند و… که وضعیت اقتصادی نسبتاً مطلوبی دارند، در رتبههای اول بیبندوباری و تنوعطلبی جنسی قرار گرفتهاند. نتیجه این رویکرد، اضمحلال اخلاق، فروپاشی خانواده و از بین رفتن امنیت روانی فرزندان است. جامعهای که از خانوادههای متلاشی تشکیل شود، در بلندمدت رو به فروپاشی خواهد رفت. این پاسخی است به شبههای که میگوید اگر مشکل اقتصادی حل شود، مشکل حجاب هم حل میشود.
در مقابل، نظریه «پنجرههای شکسته» که یک اصل جامعهشناسی جهانی است، به ما میآموزد که بیتوجهی به ناهنجاریهای کوچک، راه را برای جرائم بزرگتر باز میکند. یک پنجره شکسته در ساختمان این پیام را میدهد که کسی به آن مکان اهمیت نمیدهد و شکستن پنجرههای بعدی مجاز است. در دهه ۸۰ میلادی، مسئولان متروی نیویورک با تمرکز بر جرائم کوچک مانند فرار از پرداخت بلیط و پاک کردن دیوارنوشتهها، توانستند آمار کلی جرم و جنایت را به شدت کاهش دهند. این نظریه به ما هشدار میدهد که بیتفاوتی نسبت به نابهنجاریهای کوچک، جامعه را برای بحرانهای بزرگ آماده میکند. در حیات اجتماعی اسلامی نیز، سازوکار امر به معروف و نهی از منکر دقیقاً برای جلوگیری از عادیسازی همین ناهنجاریها طراحی شده است. مسئله حجاب و عفاف نیز یکی از همین پنجرههای مهم اجتماعی است. اگر یک پلیس در پاسخ به گزارش شما بگوید که فقط به جرائم کلان اقتصادی رسیدگی میکند، چه حسی پیدا میکنید؟ هر موضوعی در جای خود اهمیت دارد؛ هم مشکلات اقتصادی و هم مسائل فرهنگی مانند سبک زندگی عفیفانه.
شبهه دیگری مطرح میشود: «در روایات آمده فقر انسان را به کفر نزدیک میکند، پس چرا به جای حجاب به معیشت رسیدگی نمیکنید؟» بله، روایت «کاد الفقر ان یکون کفرا» کاملاً صحیح است و اهمیت اقتصاد را نشان میدهد. اما در کنار آن، روایات بسیار زیادی نیز داریم که به ترویج حیا، عفاف و غیرت توصیه میکنند. اگر ملاک روایات است، باید به همه آنها توجه کرد. ضمن اینکه روایت میگوید فقر به کفر نزدیک میکند، نه اینکه فقر مساوی با کفر است. در واقع، اعتقاد و پایبندی به اصولی چون عفاف و حجاب، لزوماً به سیری یا گرسنگی شکم گره نخورده است. حقیقت این است که اقتصاد و فرهنگ هر دو مورد هجوم هستند و اینجاست که نقش یک جبهه مردمی برای دفاع از هر دو سنگر، بهویژه سنگر فرهنگ و هویت، آشکار میشود.
«خیابان آزادی» تنها یک برنامه تلویزیونی نیست؛ ما یک فضای تعامل دو سویه در جبهه مردمی زیست عفیفانه ایجاد کردهایم. شما میتوانید با ارسال عدد ۵ به سامانه ۳۰۰۰۱۱ یا مراجعه به وبسایت ما به آدرس zesteafifaneh.ir به این حرکت بپیوندید. در این سایت که متعلق به جبهه مردمی زیست عفیفانه است، بخشهای متنوعی چون آموزش کنشگری، ثبت ایدههای خلاق و ثبت تجربههای شیرین وجود دارد. هدف ما این است که با همافزایی شما دغدغهمندان حوزه عفاف و حجاب، جامعهای سالمتر و پویاتر بسازیم. این ارتباط نشاندهنده نسبت عمیق جبهه مردمی زیست عفیفانه با یک جبهه مردمی گستردهتر و دغدغهمند است.
ما معتقدیم تجربههای ناب شما در مورد عفاف و حجاب میتواند زندگی دیگران را نیز تغییر دهد. لطفاً تجربههای شیرین خود را از طریق راههای ارتباطی ما ارسال کنید. هر تجربه، هرچند کوچک، میتواند الهامبخش باشد.
ممنونم که همراه ما بودید. دغدغه ما در این برنامه، تقویت شما کنشگران و فعالان جبهه مردمی برای ترویج فرهنگ زیست عفیفانه است. ما مأمور به انجام وظیفه و تکلیف خود در زمینه گسترش ارزشهای حجاب، عفاف، غیرت و حیا هستیم و میدانیم که با صبر و استقامت، نتیجه مطلوب حاصل خواهد شد و جامعهای مبتنی بر زندگی عفیفانه خواهیم ساخت.