دلت باید پاک باشه
جمله” دلت باید پاک باشد” به تنهایی جمله ای زیبا به نظر می آید اما معمولا از این جمله استفاده باطل می کنند .در واقع این انگاره سخن حقی است که از آن باطل اراده می شود. این سخن بیشتر دستاویز کسانی قرار می گیرد که می خواهند از زیر بار مسئولیت و عمل به تکالیف شرعی ، شانه خالی کنند چراکه حجاب، دستوری قرآنی و واجب شرعی است و بر تمام زنان مسلمان واجب شده است .[۱]. دلیل عمده ترویج دهندگان چنین افکار و اندیشه هایی ،ترویج فساد و بی بند و باری در جامعه و سوء استفاده جنسی از زنان است.این شبهه ازجمله شبهاتی است که مردان هرزه طرفدار آن هستند .
این شبهه با عبارتهای مختلفی بیان می شود که به برخی آز آنها اشاره می کنیم :
“دلت پاک باشه ظاهر که مهم نیست” ، دلت پاک باشه ایمان و دینداری که به حجاب و اینجور چیزها نیست “حجاب نشانه خوبی یا بدي افراد نیست، دل انسان باید پاک باشد. “،”در سته که نگاه به نامحرم میکنم و رابطه دارم ولی دلم پاکه “، “ایمان افراد به ظاهر آن ها هیچ ربطی ندارد، مهم این است که ایمان و اعتقاد در دل انسان باشد. دل انسان باید با خدا باشد ” ، “چرا براساس ظاهر افراد قضاوت می کنید؟ ایمان به دل آدمه! خدا خودش می دونه من چقدر عاشقش هستم، ولی نمی تونم حجاب روقبول کنم ” هیچ وقت آدمها رو از ظاهرشون قضاوت نکن ، مهماینه که دلشون پاک باشه ” شما مشکل دارید که وقتی به بی حجاب نگاه میکنید تحریک میشید چون ذهنتون خرابه و دلتون پاک نیست ” ” خدا به دل آدمها نگاه میکنه ، دلت که پاک باشه، خدا قبول میکنه “
برای پاسخ به این شبهه لازم است مقدماتی بیان شود :
مقدمه ۱-
این شبهه ، شبهه تازه ای هم نیست . در صدر اسلام هم افرادی وجود داشتند که برای فرار از تکلیف و مسئولیت ، از این بهانه استفاده کنند . این عده می گفتند عمل اصلا هیچ دخالتی در ایمان ندارد و همین که انسان تصدیق قلبی به وجود خدا و حقانیت اسلام و پیغمبر اسلام داشته باشد، هر گناهی هم که مرتکب شود ضرر به ایمان او نمی زند. در اصطلاح کلام به این طایفه «مرجئه» می گویند. این تفکر به فرهنگ إباحه‌گری دامن میزدند ودر واقع مروّج آزادی به معنای بی‌بندوباری است.
مقدمه ۲-
اینکه عمل شخص و ظاهر شخص یک چیز باشد و باطن چیز دیگری باشد ، به هیچ عنوان صحیح نیست . نمیشود ظاهر درباطن اثر نداشته باشد . حضرت علی (ع) درباره بردبار شدن می فرماید > اگ بردبار و حلیم نیستید خودتان را به بردباری بزنید ، امید است که بردبار شوید . یعنی چه بخواهیم چه نخواهیم ، ظاهر درباطن اثر دارد .درحقیقت جدا کردن «قلب و عمل»، در مثال مانند جدا کردن «روح و جسم» از یکدیگر است.
مقدمه ۳ –
روشن ترین گواه دل پاک، عمل آدمی است. به همین دلیل است که حضرات معصومین(علیهم السلام) باور قلبی به خدا را به تنهایی کافی نمی دانند بلکه اقرار زبانی و تصدیق عملی را نیز شرط می دانند. چنانکه امیر اهل ایمان (علیه السلام) می فرماید: ایمان عبارت است از: شناخت و معرفت قلبی، اقرار با زبان و عمل با اعضاء و جوارح.[۲]
بنابراین اعتقاد قلبی و اقرار زبانی کافی نبوده و عمل صالح نیز لازم است. اینکه برخی صرفاً “دل پاک” را برای بهشتی شدن کافی می دانند نگاه اشتباهی است که مخالف نص صریح قرآن است. در بسیاری ازآیات قرآن پیوسته ایمان با عمل صالح آمده است. چنان که می فرماید: غیر از مردمان، با ایمان که دارای عمل صالح هستند و از حق پیروی کرده و یک دیگر را با پافشاری در حق سفارش می کند همه مردم زیانکارند.[۳] وهمچنین می فرماید: و وعده به آمرزش[۴] و بشارت بهشت به این افراد داده شده است[۵]
لذا اگر ظاهر مهم نبود، خداوند متعال که هادی مخلوقات خود است، خودش می‌فرمود: «قلبت پاک باشد و ظاهر مهم نیست»، این در حالی است که خدای متعال ایمان و عمل صالح را توأماً از بندگان خود مطالبه می کند. عمل منهای ایمان و یا ایمان منهای عمل در پیشگاه خدا پذیرفته نیست.
با ذکر این مقدمات به پاسخ های این شبهه می پردازیم :
پاسخ شماره ۱-
کسی که می گوید: «دل باید پاك باشد» توجه ندارد كه ممکن است دل های دیگران ناپاك باشد و ای بسا با رفتار او، آنها نیز بلغزند! و این افرد باید جواب گناه و انحراف دیگران را هم بدهند!
لذا قرآن مخصوصا به زن ها سفارش می کند که هم خوب سخن بگویید و هم سخن خوب بگویید تا بیماردلان در شما طمع نورزند [۶]:
پاسخ شماره ۲-
آیا درست است که مخالف امر خدا عمل کنیم و اظهار به محبت او داشته باشیم؟ این از محالات است! امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: کسی که خدا را نافرمانی می کند، او را دوست ندارد. [۷] قرآن کریم می فرماید: ای پیامبر بگو اگر خدا را دوست دارید، از من (فرستاده او) پیروی کنید تا دوستتان بدارد.[۸] اگر یک فرد ایمان واقعی داشته باشد، باید عمل او نیز نشان دهد که این فرد به خداوند و دستورات او ایمان دارد . در هیچ جایی از دین اشاره نشده است که ظاهر یک مؤمن اهمیتی ندارد و مهم ایمان او در قلب و دل است بلکه بر عکس درآیات و روایات بسیاری توصیه های بیشماری در خصوص ویژگی های پوشش یک مسلمان آمده است.
پاخ شماره ۳-
رابطه مستقیم میان ظاهر انسان و باطن وجود دارد .نمی شود کسی مدعی قلبی پاک باشد، اما رفتارش مبتنی بر گناه، معصیت، وسوسه های شیطانی و هوس های آلوده باشد.
این واقعیت را باید پذیرفت که درون پاک، بیرونی پاک می پروراند و از درون ناپاک نیز توقعی جز رویش محصول ناپاک نخواهیم داشت همان‌گونه که خداوند متعال می فرماید: «سرزمین پاکیزه و شیرین)، گیاهش به فرمان پروردگار می روید؛ امّا سرزمین های بد طینت(و شوره زار)، جز گیاه ناچیز و بی ارزش، از آن نمی روید»[۹]وهمچنین می فرماید:
امّا سرزمین‌هاى ناپاک (و شوره‌زار)، جز گیاه اندک و بى‌ارزش، از آن نمى‌روید[۱۰]
همین واقعیت در کلام امیر المومنین آمده است که می فرماید: برای هر ظاهری باطنی همانند ظاهر هست. پس هر که ظاهرش پاک باشد باطنش نیز پاک است و هر چه ظاهرش پلید است، باطنش نیز پلید است [۱۱]
وهر کس درونش نیکو باشد، ظاهرش نیز نیکو می گردد[۱۲]و[۱۳]
بنابراین نوع آرایشی که زنان بر چهره دارند، با احوال درونی و تمایلات روانی آنان ارتباط مستقیم دارد و نه تنها آرایش چهره، بلکه نوع پوشش و شکل و اندازه لباسی که برای خود انتخاب می کنند، از متانت یا عدم تعادل درونی او خبر می دهد[۱۴]
پاسخ شماره ۴-
معیار و شاخص اندازه گیری پاکی دل چیست؟هر قوم و گروهی می توانند با سلیقه شخصی خود ، عملی را پاک بدانند .اگر قرار باشد افراد خودشان شاخص اندازه گیری پاکی دل باشند یک داعش هم می تواند دست به هر کاری بزندو ادعا کند که ا زدیدگاه من دل باید پاک باشد.بنابراین بهترین ملاک و شاخص، قطعا خداست. وهمان خداهم پوشش را واجب دانسته است
پاسخ شماره ۵-
این که انسان هر عمل نادرستی را انجام دهد و بعد بگوید اشکالی ندارد و دلت باید پاک باشد، حرفی عوامانه و از روی نادانی است. اگر کمی فکر کنیم، متوجه می شویم که دل پاک آن دلی است که به دستورهای خدای متعال عمل می کند. هرچیزی برای خود علامتی دارد و علامت دل پاک، عمل و رفتار پاک و زیبا است.اگر دل و درون پاک باشد، هیچ وقت خواسته های الهی را – که یکی از آنها رعایت پوشش اسلامی است – زیر پا نمی گذارد. . در واقع کسی که نسبت به بعضی از واجبات و محرمات بی‌توجهی نموده است نمی تواند ادعا کند که دلش پاک است زیرا دل او با گناه آلوده شده است.
پاسخ شماره ۶-
زن بر اساس فطرت خود( تبرج) برای جلب نظر همسر خویش به خودآرایی در خانه می پردازد و توقع دارد که همسر او نیز در مقابل به او ابراز محبت کند.
وقتی نوع پوشش افراد در خانه برای اطرافیان پیام هایی را به دنبال دارد پس چگونه می توان ادعا کرد که نوع پوشش در جامعه و بین افرادی که هیچ شناختی هم از یکدیگر ندارند پیامی ندارد. وقتی در جامعه زنان طوری لباس می پوشند که دائماً پیام های جنسی را به مردان ارسال می کنند چگونه توقع دارند که مردان پیامی غیر از آنچه که می بینند دریافت کنند.
وندی شلیت فارغ التحصیل فلسفه از آمریکا می گوید: چگونه می توانیم انتظار داشته باشیم مردان محترمانه رفتار کنند در حالی که تعداد زیادی از زنان دائماً پیام می فرستند که لازم نیست اینگونه باشند؟[۱۵]!
طبق آزمایشات دانشمندان آلمانی، امواج نامرئی الکتریسیته مثبت از مردان و الکتریسیته منفی از زنان ساطع می شود و بر طبق آن یکدیگر را جذب می کنند و هیچ عاملی نمی تواند از آن جلوگیری کند. وجود حجاب و پوشش در روابط زن و مرد مانند عایق برای سیم های مثبت و منفی برای جلوگیری از خطر است.[۱۶] با وجود این واقعیت ، آیا هنوز هم می توان گفت پوشش زن و چشم چرانی مرد مهم نیست
پاسخ شماره ۷-
حال اگر به فرض، قبول کردیم بی حجابی بی دینی نیست، اما این تناقض چگونه حل می شود؛ حجاب طبق آیات و روایات صریح از ضرورت های دین است. پس چگونه می شود که قلب پاک از اجرای حکم قطعی دین سرپیچی نماید؟ برای مسلمان بودن ،دل پاک داشتن ، قطعا لازم است ولی کافی نیست ! اگر چنین باشد ؛آیات حجاب وآداب پوشش که درقرآن آمده است ، لغو می شود!
پاسخ شماره ۸-
فراموش نکنیم که پوشش زن به هر شکل که باشد دارای پیام است. چرا که پوشش هر کسی زبان ارتباط وی با دیگران است بنابراین چگونه می توان با ظاهری فریبنده از مردها بخواهید که به ظاهر شما توجه نکنند. بنابراین اگر فرض کنیم زنان بی حجاب، پاک دامن باشند و به اصطلاح، قلب و دلشان پاک باشد، آیا مردان نیز خواهند توانست هنگام دیدن آنها با آن وضع، قلب و دل خویش را پاک نگه دارند؟ آیا تحریک نخواهند شد، هوس بازی نمی کنند و مزاحم آنان نخواهند شد؟ نه تنها تجربه که تحقیقات علمی و روان شناسی نیز خلاف این مطلب را ثابت کرده است[۱۷] ..
پاسخ شماره ۹-
– برخلاف تصور برخی که گمان می کنند با بدحجابی می توان قلب پاک داشت، خداوند متعال حجاب را به عنوان عامل و نشانه قلب پاک معرفی نموده است:و هنگامی که چیزی از وسایل زندگی را (بعنوان عاریت) از آنان [همسران پیامبر] می خواهید از پشت پرده بخواهید؛ این کار برای پاکی دل های شما و آنها بهتر است!».[۱۸]
پاسخ شماره ۱۰-
حرف هایی چون «آدم باید دلش پاک باشه، هر کاری خواستی بکن» همدیگر را نقض می کنند. کسی که بخواهد آدم درست و حسابی و دل پاکی باشد، دیگر نمی تواند هر جور که دلش می خواهد زندگی کند، به دلیل اینکه درست و حسابی بودن لوازم خاصی را می طلبد و محدودیت ها، قید و بندها و شرط و شروطی را لازم دارد که در صورت ملزم شدن به آن خواسته ها و تمینات انسان نباید خارج از این محدوده باشد.
پاسخ شماره ۱۱- (پاسخ در ضمن مثال )
همین شخصی که ادعا میکند ” دلت پاک باشه” اگر در مهمونی تشنه بود در خواست آب میکرد و میزبان با آفتابه ای که ظاهرش تمیز نبود،آب می اورد، چه کار می کرد؟ قطعا واکنش خوبی را نخواهد داشت و با ناراحتی اعتراض میکرد . و اگر در جواب میشنید که “دلت پاک باشه” مگر آب توش تمیز نیست، چرا نمی خوری؟ چه جوابی می داد ؟ و حق نداشت بگوید :شاید آب داخلش تمیز باشه ولی ظاهرش هم مهم است. ان هم باید تمیز باشد.
آقای قرائتی هم در مورد تأ ثیر و همراهی ظاهر باا باطن ، مثال جالبی میزدند : اگر تخم کدو یا تخم هندوانه رو پوست بکنی و مغزش رو بکاری هیچ وقت نتیجه نخواهد داد و سبز هم نخواهد شد! بلکه باید با پوست کاشته شود و پوستش هم در نتیجه دادن او نقش حیاتی دارد .
همچنین اگر خانمی که بد حجابی خودش را در پشت این عبارت به ظاهر زیبا ، ولی فریبنده ” دلت پاک باشه” توجیه میکند شوهرش رادر حالی که با یه دختر خانم دوست شده را در یک رستوران مشغول غذا خوردن با هم ببیند در حالی که با هم شاد و صمیمی هستند. عکس العمل او چگونه خواهد بود ؟آیا اگر با عصبانیت به همسرش بگوید این چه کاری است و چرا به من مثلا خیانت کردی ؟و اوهم در جواب بگوید عزیزم! من فقط تو رو دوست دارم ، عزیزم ظاهر رو نبین! مهم اینه که دلم پاکه.،به نظر شما این خانم قانع خواهد شد؟ آیا این خانم به شوهرش نخواهد گفت : مرده شور دلت را ببرد؟ تو نشستی با یه دختره عشقبازی می کنی بعد میگی من تو دلم تو رو دوست دارم؟
[۱] – بخش فرهنگی دفتر آیت الله فاضل لنکرانی، پرسمان حجاب‌شناسی، قم، انتشارات امیرالعلم، بی تا، اول، ص ۱۵؛ صفی یاری، مسعود، راز حجاب، قم، نور السجاد، ۱۳۸۹ ش، دوم، ص ۹۸.
[۲] -(الایمانُ معرفَةٌ بالقَلبِ و اقرارٌ باللِسانِ و عَمَلٌ بالأركانِ. بحارالانوار، ج ۱۰، ص ۳۵۶
[۳] -«إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»[۱]
[۴] – وَعَدَ اللّهُ الَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ لَهُم مَّغْفِرَهٌ وَأَجْرٌ عَظِیمٌ (سوره مائده، آیه ۹)
[۵] – وَ بَشِّرِ الَّذِین آمَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ كُلَّمَا رُزِقُواْ مِنْهَا مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقاً قَالُواْ هَـذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِن قَبْلُ وَ أُتُواْ بِهِ مُتَشَابِهاً وَ لَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ (آیه ۲۵ سوره بقره)؛
[۶] – فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً[ احزاب/۳۲
[۷] -«ما احب الله من عصاه» [۴]: ۴٫ معانی الاخبار شیخ صدوق.
[۸] -«قُلْ إِن كُنتُمْ تُحِبُّونَ اللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْكُمُ اللّهُ …» سوره مبارکه آل عمران، آیه ۳۱
[۹] -«وَ الْبَلَدُ الطَّیِّبُ یَخْرُجُ نَباتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ وَ الَّذی خَبُثَ لا یَخْرُجُ إِلاَّ نَکِد»[۲۰۶]؛[۲۰۶]. اعراف (۷)، آیه ۵۸.
[۱۰] – وَالَّذِی خَبُثَ لاَ یَخْرُجُ إِلاَّ نَکِدًا[. آیه ۵۸ سوره اعراف
[۱۱] -«لِکلِّ ظَاهِرٍ بَاطِنٌ عَلَی مِثَالِهِ فَمَنْ طَابَ ظَاهِرُهُ طَابَ بَاطِنُهُ وَ مَا خَبُثَ ظَاهِرُهُ خَبُثَ بَاطِنُه»؛ غرر الحكم و درر الكلم، ص ۴۷۹٫
[۱۲] -«مَنْ حَسُنَتْ سَرِیرَتُهُ حَسُنَتْ عَلَانِیتُه تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ، ص ۲۵۴
[۱۳] ». تربيت فرزند وغيرت انسانى و الهى اصلاح ظاهر، اولين محور تربيت، آيت الله شيخ مجتبى تهرانى، شماره ۱۹۷۸۱، ۱۳ آبان ۱۳۸۹، صفحه معارف.
[۱۴] – هدايتخواه، ستار، زيور عفاف، مشهد، معاونت پژوهشى اداره كل آموزش و پرورش خراسان، ۱۳۷۵ ش، دوم، ص ۱۶٫٫
[۱۵] -(فمینیسم در امریکا، ص۳۳)
[۱۶] -(برای چشم هایت، ص ۳۱)
[۱۷] – دهقانى، اكرم السادات، چادر و مقنعه از ديدگاه قرآن و حديث، مركز پژوهشهاى اسلامى صدا و سيما، ۱۳۸۴ ش، اول، ص ۱۲۱
[۱۸] – وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ ذلِکمْ أَطْهَرُ لِقُلُوبِکمْ وَ قُلُوبِهِنَ احزاب(۳۳)، آيه ۵۳٫
