طرفداران برهنگی و کشف حجاب، برای عدم پذیرش حجاب، اشکالات و بهانه هایی را مطرح می کنند .یکی از مهمترین و پر تکرار ترین آنها شبهه “حجاب مخالف آزادی است” است که در حقیقت حجاب ستیزی به بهانه آزادی است .این شبهه با عبارات مختلفی بیان شده است که به تعدادی از انها اشاره می کنیم:
- اسلام با فرمان حجاب زن را محدود و زندانی میکند!
- انسان، آزاد آفریده شده و آزادی، مفهوم مقدسی است که همگان طرفدار آنند پس چرا با اجبار حجاب این آزادی را سلب می کنید
- حجاب و پوشش اسلامی، دست و پا گیر بوده و زنان را منزوی و پرده نشین کرده، و این باعث شده که زنان از مواهب آزادی محروم شده اند
- چرا حجاب مثل کشورهای اسلامی دیگر و کشورهای غربی در ایران آزاد نیست
- من دوست دارم هر طور که می‌خوام زندگی کنم! شما آزادی من رو نقض میکنید
- حجاب موجب سلب حق آزادی، که یک حق طبیعی بشری است میشود و نوعی توهین به حیثیت انسانی زن به شمار می‌رود؛ و این پوشیدگی به نوعی او را محبوس و زندانی میکند و به حیثیت انسانی و عزت او لطمه وارد می‌سازد که بر اساس عقل و منطق هم هیچ‌کس حق اسیر کردن و به بردگی درآوردن دیگری را ندارد
- آزادی آدمی تا جایی است که به دیگری صدمه و آسیب وارد نکند. و از آن جا که حجاب امری کاملا شخصی است و از این ناحیه، حقی از دیگران ضایع نمی شود، پس حجاب باید آزاد باشد.
- انسان آزاد است و خود او باید سبک زندگی و شیوه ی زیستش را برگزیند
- حجاب اسلامی آزادی در اجتماع را از زنان می کیرد وباعث منزوی شدن نیمی از جامعه ( زنان) شده است
- حجاب و دخالت در پوشش افراد مخالف آزادی است
- حجاب مانع آزادي زن است و جلوي بعضي از فعاليت ها را مي گيرد
- چرا مردم را در انتخاب پوشش آزاد نمی گذارید
- هرکسی مختار است سبک پوشش خود را انتخاب کند و ما باید به عقاید هم احترام بگذاریم، بنابراین در حیطه حجاب اجازه امر به معروف نیست.
- چرا فکر میکنید بد حجابی و کشف حجاب تعرض به حقوق دیگران ( زنان و مردان) است؟
قبل از پرداختن به پاسخ های این شبه ، لازم است مقدماتی بیان شود :
مقدمه ۱-
در باره آزادي ، تعاريف مختلفي، ارائه شده و آزادي پژوهان بر اساس باورها و يا پيش فرضهايي، قيودي را در تعريف آن وارد کرده اند .برخي مانند جان استوارت ميل، مي گويد: “آزادي، عبارت است از اينكه هر انساني بتواند مصلحت خويش را به شيوه مورد نظر خود، دنبال كند، مشروط به اينكه به مصالح ديگران، آسيبي نرساند( رساله آزادي، جان استوارت ميل، ترجمه جواد شيخ الاسلامي).” به‌وضوح مشاهده میشود که در تعارف روشن‌فکران غربی نیز تقابل آزادی فردی با اخلاق و هنجارهای اجتماعی پذیرفته نیست و در این تعریف آزادی فردی نیز، قید «مشروط به اینکه به مصالح اخلاقی دیگران آسیب نرساند» گنجانده‌شده زیرا، در نگاه آنان، آن آزادی که مزاحم با مصالح دیگران باشد، آزادی مقبول و پذیرفته عقلا نخواهد بود.
مقدمه ۲- ازنظر شریعت اسلامی و آموزه‌های اخلاق دینی نیز هر انسانی آزاد آفریده شده است و میتواند هرگونه که می‌خواهد و انتخاب میکند، زندگی کند. کافر یا مؤمن خوشبخت یا بدبخت. اما در عالم قانونگذاری و تشریع قوانین اجتماعی نمی‌تواند هرگونه که خواست رفتار نموده و اخلاق اجتماعی را خدشه‌دار کند
مقدمه ۳-
درفرهنگ اسلامی انسانى آزاد است كه بتواند بر خواهش هاى نفسانى خود مسلط باشد، و اسير بت هاى درونى و بيرونى نباشد دين الهى و قرآن نيز همين را به انسان مى گويد: كه اى انسان بنده شياطين، شهوات و هواهاى نفسانى نباش، روح خود را از قيد و بند ماديات و جاذبه هاى دنيايى و تمايلات نفسانى رها ساز( سوره آل عمران آیه ۱۴).و اگر مى خواهى بنده باشى از قيد همه بندگى ها خود را آزاد و بنده آن كسى باش كه شايستگى بندگى را دارد( سوره مریم آیه ۶۵) يكى از اهداف مهم پيامبران الهى نيز آزاد كردن انسان ها از اسارت ها و بند و زنجيرهاى درونى و بيرونى بوده است. –(سوره اعراف/۱۵۷) حضرت استاد، آيت الله جوادي آملي، آزادي از نگاه اسلام را چنين تعريف مي كند: “آزادي، از ديدگاه اسلام، يعني رها شدن از بردگي و اطاعت غير خدا-“حقوق بشر، آيت الله جوادي آملي، ص۱۸۹ بنابراين دين مخالف آزادى واقعى انسان نيست، بلكه محدود كننده بى بند و بارى است كه به غلط نام او را آزادى مى گذارند
مقدمه ۴–
نکته ای که نباید از آ ن غافل شد این است که چرایی محدودیت در آزادی اجتماعی، به فلسفه قانونگذاری باز می‌گردد. در نظامهای غربی قانون برای این گذاشته میشود که انسان در دنیا راحت و ایمن زندگی کند و در اسلام قانون برای این وضع‌شده است که اجتماع انسانی در دنیا و آخرت بااخلاق و امن زندگی کند. حیات دنیوی و اخروی او از خطرات محفوظ باشد. به همین خاطر بر او هر عمل فردی یا اجتماعی که حیات مادی و معنوی و رشد و تکامل دنیوی و اخروی او را تهدید میکند، ممنوع و حرام میشود.لذا برخی از محدودیتهایی که در شریعت برای زندگی انسانی وجود دارد به دلیل نقشی است که در سلب امنیت دیگران و تضییع حقوق افراد جامعه دارند،
مقدمه ۵–
باید توجه داشت که طرح شعار آزادی و حقوق زن، خیانت به زن است و هر چه بر این شعار بیشتر تأکید میشود ارزش و جایگاه زن بیشتر در جوامع دچار تنزل میشود , طرح اين گونه شبهات براي بي‌رنگ كردن دينداري مسلمانان و در نهايت دعوت و آلوده نمودن آنها به گناه است.
با ذکر این مقدمه پاسخ هایی که به این شبهه داده شده را بیان می کنیم :
پاسخ ۱:
آیا مراد از آزادی، آزادی مطلق و بی‌هیچ حد و مرزی می‌باشد یا آزادی، دارای تعریف، قاعده و ضابطه مشخصی می‌باشد؟ در دنیای امروز و حتی در تفکر سکولار غربی که شعار آزادی میدهند، کسی نیست که به راه اول معتقد باشد. آنان هم آزادی را محدود می‌کنند و به آزادی افراد تا جایی توجه دارند که حقوق دیگران را ضایع نکند. زیرا اگر آزادی هیچ حد و حصری نداشته باشد و هر کس که از قدرت بیشتری برخوردار بود حق داشته باشد هر کاری بکند، هرج و مرج میشود.
پاسخ ۲-
ما چه زمانی از لفظ محدودیت و عدم آزادی استفاده می‌‌‌کنیم؟ جواب: هنگامی که به خاطر این محدودیت یک حقی ضایع بشود. اما اگر علت ایجاد محدودیت ضرر نزدن یکی به دیگری باشد مثلاً: برخورد قاطع وزارت بهداشت و ایجاد محدودیت برای فروشگاه‌های مواد غذایی و جریمه کردنشان برای در معرض قرار دادن مواد غذایی تاریخ مصرف گذشته باشد!! در اینجا نمی‌گوییم چرا این فروشگاه را محدود می‌کنند که فقط جنس سالم، در معرض خرید مشتری قرار بدهد و اعتراض نمی‌کنیم که باید فروشنده را آزاد بگذاریم، باید خود مردم دقت کنند و حواسشان باشد که جنس خراب نگیرند!! چراکه می‌‌‌دانیم، در این محدودیت، منفعت و حق مردم استیفا میشود و آزادی فروشنده کاربرد منطقی ندارد. در ماجرای حجاب هم خدای متعال می‌‌‌فرماید: خود زنان به دلیل منافعی که حجاب برای آنها دارد و همچنین آسیب‌هایی که جلوه‌گری و تحریک‌کننده بودن رفتارشان دارد، خود را ملتزم به رفتار عفیفانه در همه چیز خصوصاً در لباس بدانند
. پاسخ ۳-
حال که پذیرفتیم آزادی باید حد داشته باشد، واقعاً چه کسی صلاحیت تعیین حدود آزادی را دارد؟ ملاک و معیار این مرزگذاری چیست؟ عقل می‌‌‌گوید: کسی که بر تمام احوالات این بشر آگاه است و میداند که چه به مصلحت جسم و روح، دنیا و آخرت اوست چنین حقی را دارد و او کسی نیست مگر خالق انسان که به تمامی شئون مادی و ماورای مادی انسان اطلاع کافی دارد و تمامی متغیرها، را در هر زمان میداند و اوست که میتواند حد و مرز تعیین کند. همین خداوند در قرآن در آیه ۳۱ سوره نور به وجوب حجاب برای بانوان اشاره میکند؛
پاسخ ۴-
خداوند انسان را آزاد آفريده است، اما اين آزادى حد و مرزى دارد؛ و هر آزادى مقدس نيست؛ چنانكه انسان آزاد نيست غذاى مسموم بخورد؛ و آزاد نيست نصف شب كه همسايه ها در حال خواب و استراحتند، با بلند كردن صداى موسيقى آن ها را بيدار نمايد؟ و … .همه انديشمندان معتقدند كه آزادى بر دو گونه است : ۱٫ آزادى غلط ۲٫ آزادى صحيح و مقدس. آزادى صحيح آن است كه مفسده انگيز نباشد و باعث ضرر و زيان و سلب آزادى ديگران نشود. آزادى زنان به اين معنا كه بدون پوشش اسلامى در جامعه آشكار شوند، آزادى غلط و مفسده انگيزى است كه عقل سالم و شرع آن را صحيح نمى دانند.
پاسخ ۵ –
در اسلام محبوس ساختن و اسیر کردن زن وجود ندارد. حجاب در اسلام یک وظیفه است که بر عهده زن نهاده شده است که در برخورد با نامحرم باید کیفیت خاصی از پوشیدن توسط زن مراعات شود.
اگر رعایت پاره ای مصالح اجتماعی، زن یا مرد را مقیّد سازد که روش خاصی را در پیش بگیرند و طوری عمل کنند که آرامش دیگران را بر هم نزنند و تعادل اخلاقی را از بین نبرند، چنین مطلبی زندانی کردن یا بردگی نیست و منافی حیثیت زن و نفی آزادی وی نمی باشد.
پاسخ ۶
-«بساط آن چیزی که امروز به عنوان «آزادی زان» در دنیا و از سوی فرهنگ منحط غرب پهن شده است، بر پایه این است که زن را در معرض دید مرد قرار دهند تا از او تمتعات جنسی برد. مردان از آنها لذت ببرند و زنها وسيلة التذاذ مردان شوند؛ آزادی زن این است؟ کسانی که در دنیای جاهل و غافل و گمراه تمدن غربی ادعا می کنند طرفدار حقوق بشرند، در حقیقت ستمگران به زن هستند».( مقام معظم رهبری، سخنرانی در دیدار با جمع کثیری از بانوان کشور در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۷۱)
پاسخ ۷-
پوشيده بودن زن در همان حدودى كه اسلام تعيين فرموده است نه تنها منافى با اصل آزادى نيست؛ بلكه موجب كرامت و احترام اوست؛ شرافت زن اقتضا مى كند، هنگامى كه از خانه بيرون مى رود متين، سنگين و باوقار باشد، و در طرز رفتار و لباس پوشيدنش به گونه اى باشد كه باعث تحريك و تهييج نشود و عملا مردان را به سوى خود دعوت نكند تا از تعرض افراد فاسد و فاقد اخلاق، مصون باشد.(- مسأله حجاب، مرتضى مطهرى، ص ۱۰۰ ـ ۱۰۴؛ حجاب بيانگر شخصيت زن، محمدى اشتهاردى، ص ۸۶
پاسخ ۸-
درست است كه محدوديت هاى دينى جلو برخى تمايلات انسان را مى گيرد؛ اما اين تنها چيز منفى و بدى نيست، و ضربه به آزادى انسان نمى زند، بلكه يكى از محسنات دين و تأمين كننده آزادى واقعى انسان است؛ چرا كه آزادى مطلق و بى قيد و بند به اين معنا كه انسان هر گونه تمايلى كه خواست اشباع كند و به غرايز خود هر گونه كه خواست پاسخ دهد، امتياز و برترى براى انسان به حساب نمى آيد، و نمى تواند مايه سعادت انسان باشد، چرا كه اين گونه آزادى مربوط به حيوانات و درندگان است كه جز هرج و مرج، بى نظمى و بى بند و بارى و سقوط انسان، نتيجه ديگرى به همراه نخواهد داشت؛ اين گونه آزادى، در واقع يعنى بنده هوا و هوس و خواهش هاى حيوانى بودن كه خود بالاترين اسارت و بندگى است.
پاسخ۹-
به طور كلى بايد گفت محدوديت هايى را كه دين براى انسان به وجود مى آورد هيچ منافاتى با آزادى انسان ندارد؛:: انسان ديندار آزادانه و با انتخاب خود اين محدوديت ها را پذيرفته . است ..محدوديت هايى كه دين براى انسان دين دار بوجود مى آورد منافاتى با آزادى و قدرت انتخاب او ندارد، چرا كه او آزادانه و با انتخاب خود «دين» را كه بر حدود و ضوابطى مشتمل است پذيرفته است. زیرا همان دینی که آزادانه انتخاب کرده است ، حجاب را واجب کرده است
پاسخ۱۰-
با ید توجه داشت انگیزه‌های رفع حجاب در جوامع غربی، خودنمایی زنان، ارضاء تمایلات جنسی مردان، استفاده از زیبایی زنان برای مقاصد تجاری و سیاسی و بالاخره، فراهم کردن مقدمات انحراف و فساد و فحشاء در جامعه است. هیچیک از این انگیزه‌ها در زندگی انسان، قابل اعتنا نیست. زن، نه برای خودنمایی آفریده شده است. و نه، کالای بازرگانی است. اینکه در جوامع غربی، زنان را در میهمانیها و مجامع عمومی برای نشان دادن زیباییهای آنها و برای التذاذ مردان، شرکت میدهند، نه تنها شخصیت زن را بی‌ارزش جلوه میدهند، بلکه آزادی واقعی نیز از او سلب می‌نمایند.
پاسخ۱۱-
یکی از نشانه های مردسالاري غربیها همین است که زن را برای مرد می خواهند؛ لذا میگویند زن آرایش کند تا مرد التذاذ ببرد! این مردسالاری است. این آزادی زن نیست. این در حقیقت آزادی مرد است. می خواهند مرد آزاد باشد، حتی برای التذاذ بصری؛ لذا زن را به کشف حجاب و آرایش و تبرج در مقابل مرد تشویق می کنند. البته این خودخواهی را بسیاری از مردان در جوامعی که از دین خدا بهره مند نبودند، از دوران های قدیم هم داشتند. امروز هم دارند. غربی ها هم مظهر اعلای این بودند».- مقام معظم رهبری، سخنرانی در اجتماع خواهران در ورزشگاه آزادی به مناسبت جشن.
پاسخ ۱۲-
دین اسلام از اول آزادی را مشروط به عدم مخالفت با قوانین الهی اعلام داشته نه غیر مشروط. اما در کشورهای اومانیستی که آزادی را اصل غیر مشروط می دانند مخالفت با حجاب مخالفت با آزادی محسوب می شود. البته کشورهای اومانیستی بر حسب انسان محور بودن و عدم ارادت به خالق متعال در امور اجتماعی، آزادی را به معنویات و احکام الله مقید نمی دانند و الا نسبت به امور مادی اتفاقا بسیار مقیدند؛ مثلا به سربازی رفتن، رعایت نظافت، رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی و صدها امر مادی دیگر کاملا مقید است و آزادی در این موارد معنایی ندارد و با مخالفین برخورد قانونی می شود.
پاسخ ۱۳-
حجاب به معنای زندانی کردن در خانه و منزوی شدن زن از اجتماع نیست و این برداشتی بسیار غلط از این حکم الهی است؛ بلکه زنان آزادند برای نیازشان در جامعه حضور یابند ولی وظیفه دارند که به هنگام مواجهه با مرد نامحرم و نیز حضور در جامعه، پوشش اسلامی را رعایت کنند؛
پاسخ ۱۴-
رعایت معیارها و استانداردهای پوشش اسلامی از طرف زنان، موجب کرامت و افزایش احترام آنان میشود، به گونه‌ای که در اجتماع نیز به آنها به چشم انسان‌های با شخصیت و نه ابزار هوس‌رانی نگریسته میشود و در مقابل، بدپوششی و جلوه‌گری، منجر به نگاه سخیف به زنان شده و شخصیت الهی و انسانی نادیده گرفته شده و فقط به چشم او و جنبه حیوانیت او توجه میشود و وسیله‌ای برای استفاده شهوت‌رانان میشود؛
پاسخ ۱۵-
فرهنگ مادی غرب، آزادی را به پرداختن بدون قید و شرط به لذت‌های جسمانی و پیروی از هوس‌های نفسانی معنا میکند. این در حالی است که در فرهنگ اسلامی، آزادی واقعی و ارزشمند آزادی است که با حقوق الهی در تضاد نباشد و تضمین‌کننده لذت‌ها و بهره‌مندی در دنیا و آخرت فرد باشد.
پاسخ ۱۶-
درست است، آزادی در اسلام با معنای ولنگاري غربي آن تفاوت دارد. اسلام آزادی را در کانون خانواده، برای کسب ارزش های الهی و در تحصیلات علمی معنا می کند و از زن و مرد می خواهد کهحریم ها را رعایت کنند، نه این که با شکستن حریم ها و معاشرتهاي بی قید و بند، همیشه و همه جا به مردانشان اجازه هرگونه لذت طلبی را بدهند؛ در حالی که در غرب، آزادی قیمت و ارزش زن را در حد یک وسیله تأمین نیازهای جنسی نگه می دارد و به او اجازه تکامل و تعالی را نمی دهد
پاسخ۱۷-
بله حجاب مانع آزادی است، اما کدام آزادی؟ مخالفان حجاب چه تعریفی از آزادی دارند. حجاب آن نوع از آزادی را منع میکند که هیچ چارچوبی ندارد؛ که این نوع از آزادی فقط در حیوانات یافت میشود و مخصوص آن‌هاست و در قالب انسان ذی‌شعور و صاحب عقل یافت نمی‌شود، چون لازمه زندگی سالم و مسالمت‌آمیز در کنار هم وجود چنین چارچوب‌های به نام قانون و بازدارندگی‌های عمومی است.
پاسخ۱۸-
پس اگر انسان طوری رفتار کند که دیگران از نظر جنسی تحریک بشوند، آزادی آنها را سلب کرده است و به عبارت دیگر آنها را اسیر این میل و شهوت کرده است.
پاسخ ۱۹-
رعایت پوشش الهی مانند بسیاری از قوانین، سلامتی روحی، اخلاقی و امنیتی فرد و جامعه را تأمین میکند و چون نمی‌توان قوانین فردی و اجتماعی را مخالف آزادی دانست، پس دستور حجاب را نیز نمی‌توان مخالف آزادی دانست.
پاسخ ۲۰-
اگر رعایت بعضی آداب دینی، زن یا مرد را مقید کند که در رفتارهایشان امنیت اخلاقی را از بین نبرند و به گونه‌ای حرف بزنند، راه بروند و لباس بپوشند که نمایشگاه نگاه‌های هرزه نشوند، چنین چیزی را نمی‌توان زندانی کردن یا بردگی نامید و آن را مخالف آزادی‌های فرد نمی‌توان دانست؛
پاسخ۲۱-
تفکر آزاد ی حجاب ، سمی مهلک برای خانواده و جامعه است .بی‌میلی نسبت به ازدواج و به‌عبارت‌دیگر کاهش نرخ ازدواج از مهمترین پیامدهای بی‌حجابی زنان است و همچنین بی‌حجابی زنان موجب افزایش طلاق در جامعه میشود زیرا مردان با دیدن زنان بدحجاب و بی‌حجاب به همسران خود بی‌رغبت می‌شوند و ارزش زن در جامعه رو به تباهی می‌رود.
پاسخ ۲۲-
در دنیای غرب، منظور از آزادی، آزادی به معنای نادرست و مضر آن است؛ یعنی آزادی از قید و بندهای خانوادگی، آزادی از نفوذ مطلق مرد، آزادی از قید ازدواج و تشکیل خانواده و پرورش فرزندان. در آن جایی که هدف شهوانی زودگذری در مقابل قرار گیرد، نه آزادی به معنای صحیح آن.
پاسخ ۲۳-
اگر رعایت بعضی آداب دینی، زن یا مرد را مقید کند که در رفتارش امنیت اخلاقی را از بین نبرد و به گونه ای راه برود و لباس بپوشد که آماج نگاه های هرزه نشود، چنین چیزی را نمی توان زندانی شدن یا بردگی نامید و آن را مخالف آزادی های فرد دانست.
پاسخ ۲۴-
رعایت پوشش الهی مانند بسیاری از قوانین، سلامت روحی، اخلاقی و امنیتی فرد و جامعه را تأمین می کند و چون نمی توان قوانین فردی و اجتماعی را مخالف آزادی دانست، پس دستور حجاب را نیز نمی توان مخالف آزادی دانست.
پاسخ ۲۵-
خدای متعال در سوره إسرا آیه ۷۰ می فرماید: “وَ لَقَدْ کَرَّمْنا بَني آدَمَ”، ما انسان را کرامت بخشیدیم و به او شخصیت و عظمت دادیم؛ این به خاطر اعطای قوه عقل و نطق و استعدادهای مختلف است، به همین دلیل و به جهت حفظ این کرامت ، احکامی را صادر کرده است و یکی از آن احکام مسئله عفاف و حجاب است وهر چیزی که کرامت انسانی را تهدید کند ممنوع است بد حجابی و بی حجابی یکی از مهمترین مصادیقی است که به کرامت انسانی آسیب می زند.
پاسخ ۲۶-
اسلام اجازه نمی‌دهد به بهانه‌ی آزادی، حقوق دیگران پایمال گردیده و اقشار متفاوت مورد ظلم واقع شوند. لذا هر کسی آزاد است که در خلوت خود گناه کند . اما اگر گناه و فساد خود را علنی کرد و حقوق و امنیت دیگران را به مخاطره انداخت، معلوم است که جلوی او را می‌گیرند و مجازاتش هم می‌کنند.
پاسخ ۲۷-
فرهنگ مادی غرب، آزادی را به پرداختن بدون قید و شرط به لذت های جسمانی و پیروی از هوس های نفسانی معنا میکند. این در حالی است که ما در جامعه دیني خودمان، به دنبال اجرای اراده الهی، که تضمین کننده دنیا و آخرت ماست، هستیم؛ بنابراین، باید بکوشیم که نهادها، قوانین و هنجارهای جامعه، رنگ و بوی خدایی بدهد.معنای آزادی زن در غرب با تعریف اسلام از آزادی متفاوت است. کرامت زن با معنای غربي آن تحقق نمی یابد.
پاسخ ۲۸–
آیت‌الله جواد آملی درباره زن و حجاب زن تأکیددارند« حرمت زن نه اختصاص به خودزن دارد و نه مال شوهر و نه ویژه‌برداران و فرزندانش است؛ همه این‌ها اگر رضایت بدهند، قرآن راضی نخواهد بود چون حرمت زن و حیثیت زن به‌عنوان حق‌الله مطرح است، حجاب زن حقی است الهی، عصمت زن« حق‌الله» است. زن به‌عنوان حق‌الله ازنظر قرآن مطرح است . زن باید این مسئله را درک کند که حجاب او تنها مربوط به خود نیست تا بگوید من از حق خودم صرف‌نظر کردم.حجاب زن مربوط به مرد نیست تا مرد بگوید من راضیم.حجاب زن مال خانواده نیست تا اعضای خانواده رضایت دهند.حجاب زن حقی الهی است حضرت آيت الله جوادي آملي در ادامه سلسه مباحث درس تفسير خود که در محل مسجد اعظم قم برگزار مي گردد ضمن تفسیر آیات ۵۷ تا ۶۲ سوره مبارکه احزاب.» و خداوند به‌عنوان خالق قوانینی را وضع کرده تا مخلوق به آن هدف خلقت برسد بنابراین حجاب قانون و حق مالکیت خداوند بر انسان است.
احسنت