درس ششتم: مدیریت نگاه ( عفت بینایی)
قسمت اول: دستور مدیریت نگاه، در قرآن کریم
- ۱ـ ايمن ماندن از انحرافات شديد.
- ۲ ـ آرامش رواني..
- ۳ ـ رشد اخلاقي..
- ۴ ـ كشف حقايق ملكوتي..
- ۵ ـ چشيدن لذت عبادت و ايمان..
- ۶ـ ايمن ماندن خانواده و بستگان..
- ۱ـ آشفتگي رواني و افسردگی..
- ۲ ـ زمينه‌ساز عشق‌هاي شيطاني..
- ۳ـ تير و دام شيطان گشتن..
- ۴ ـ ايمن نماندن خانواده و بستگان..
- ۵ ـ بي‌ميلي به همسر، نزاع، طلاق و جدايي..
- چشم‌چراني از ديدگاه علم و دين..
- نگاه و امواج الکترومانیتیک….
- استفاده از حس بينايي در جنگ نرم از سوی دشمن..
- جواز لعن و نفرین چشمچران و فراهمآورندة زمینة چشمچرانی..
قسمت ششم: كنترل‌كننده‌هاي چشم و نگاه
درس ششتم: مدیریت نگاه ( عفت بینایی)
اهداف آموزشی:
۱)اهمیت عفت بینایی در قرآن
۲)فایده های عفت چشم
۳)زیانهای چشم چرانی
۴)راههای کنترل چشم
مقدمه:
یکی از محرکهای جنسی بسیار ویژه، حس بینایی است .
رابطه مدیریت و کنترل چشم با تحریک شهوت برکسی پوشیده نیست .لذا محققان و اندیشمندان علوم اخلاقی براین باورند که برای سلامت ماندن دل وذهن ، لازم است که به نگاه های خود توجه ویژه داشته باشیم.
مسئله چشم چرانی یکی از مشکلات جوامع بوده که هم سلامت شخص و هم سلامت جامعه را به خطر می اندازد .البته باید توجه داشت که این معضل مختص مردان نبوده و می تواند گریبانگیر زنان نیز بشود . درهمین راستا، دستورات دینی نیز توصیه هایی به هر دو گروه دارد. عفت بينايي[۱]
را توصیه می کند.
در این درس به فوائد عفت چشم پرداخته ودر ادامه به زیانهای چشم چرانی می پردازیم.
در اینکه نگاه به نا محرم حرام می باشد بحثی نیست اما در مواردی روایات استثنائاتی قائل شده اند که به آنها اشاره می کنیم .
در ادامه به چشم چرانی از دیدگاه علم پرداخته ودر نهایت به جنگ نرم جنسی که در صف اول آن حس بینایی مورد هجوم قرار می گیرد خواهیم پرداخت.
قسمت اول: دستور مدیریت نگاه، در قرآن کریم
بخشي از محرك‌هايي كه سبب تحريك غريزة جنسي مي‌شوند گيرنده‌هاي حسّي هستند[۲] در اين ميان حسّ بينايي در تحريك شهوت از ويژگي خاص برخوردار است.[۳]
قرآن‌كريم در يك دستورالعمل كلي به پيامبر گرامي اسلام سفارش مي‌كند كه به مردان و زنان مومن بگو: چشم‌هاي خود را ]از نگاه به نامحرم و هرآنچه نگاه به آن حرام و تحريك‌كننده است[ فروگيرند. ]قُلْ لِلْمُؤمِنين يَغُضُّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ…وَ قُلْ لِلمُؤمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ اَبصارِهِنَّ ….[ [۴]
سبب نزول آيه ]قُلْ لِلْمُؤمِنين يَغُضُّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ[…
دربارة سبب نزول اين آيه، چنين نقل شده است كه جواني از انصار، در مسير راه خود، با زني روبهرو شد و به او چشم دوخت. وقتي زن از او گذشت، آن جوان برگشت و از پشت سر به نگاه خود ادامه داد و در حالي كه حواسش پرت بود وارد كوچه‌اي شد. ناگهان صورتش به ديوار خورد و شكاف برداشت! پس از اينكه زن از او دور شد، لحظه‌اي به خود آمد! ديد خون به لباسش مي‌ريزد! سخت ناراحت شد و با همين حال، نزد رسول‌خدا رفت و ماجرا را بازگو کرد؛ در اين هنگام بود كه جبرئيل اين آيه را فرود آورد.[۵]
چشم‌چراني مختص مردان نیست!
مشهور آن است كه بيماري چشم‌چراني اختصاص به مردان دارد و از چشم‌چراني زنان كمتر سخن بهميان مي‌آيد و حال آنكه از اين جهت تفاوتی زياد، ميان مردان و زنان وجود ندارد و بي‌گمان اين بيماري در بين زنان هم رواج دارد، البته در مرتبه‌اي پايين‌تر از مردان. چنان‌كه قرآن‌كريم نخست به مردان فرمان مي‌دهد كه چشم‌هاي خود را فرو افكنند و سپس به زنان:
) قُل لِلْمؤمِنينَ يَغُضّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ … وَ قُلْ لِلمُؤمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ اَبصارِهِنَّ( [۶]
ـ اي پيامبر ـ به مردان با ايمان بگو: چشمان خود را ]از نگاه به نامحرم و هر آنچه نظر افكندن به آن حرام است[ فروگيرند… و به زنان با ايمان بگو: چشمان خود را ]از نگاه به نامحرم و هر آنچه نظر افكندن به آن حرام است[ فرو نهند…
قرآن كريم نیزدر داستان يوسف و جریان میهمانی که زلیخا برای ، زنان مصر مهیا می کند به این واقعیت اشاره دارد.. زنان مصر وقتي يوسف را ديدند چنان مجذوب او شدند و از خود غافل گشتند كه به‌جاي ميوه دستهايشان را بريدند!
) …فلمّا رأيْنهُ اَكبَرْنَهُ وقَطَّعْنَ ايديهُنَّ…[۷]( هنگامي كه او را ديدند با عظمتش شمردند و دستهايشان را بريدند.
سپس باب مراوده و ارتباط با او را گشودند و چنان خطرساز شدند كه يوسف به‌درگاه پروردگار روي آورد و براي رهايي از شرّ آنان اینگونه دعا كرد:
)رَبِّ … إلّا تَصْرِفْ عَنّي كَيْدَهُنَّ أصْبُ إلَيْهِنَّ وَ اَکُن مِّنَ الجاهِلِینَ … ( [۸]
پروردگارا… اگر كيد و مكر آنان را از من بازنگرداني، شيفتة آنان میشوم و از جاهلان میگردم.
بنابراين نتيجه مي‌گيريم تحريك‌شدن از طريق نگاه اختصاص به مردان ندارد بلكه زنان نيز از طريق نگاه تحريك مي‌شوند و همان زيان‌هايي كه چشم‌چراني براي مردان دارد براي زنان نيز دارد.
حضرت در حديثي ديگر ميفرمايد:
اِشْتَدَّ غَضَبُ اللهِ عَزَّوَجَل عَلي إمْرأةٍ ذاتِ بَعْلٍ مَلَأَتْ عَيْنَها مِنْ غَيْرِ زَوْجِها أو غَيْرِ ذي‌مَحْرَمٍ منها… .[۹]
خشم خداوند عزوجلّ سخت است بر زن شوهرداري كه چشم خود را از غيرشوهر خود يا از كسي كه محرم او نيست، پُركند.
قسمت دوم: فوائد عفت چشم
امام صادق در حدیثی میفرماید:
مَا اغتَنَمَ اَحَدٌ بِمِثلِ مَا اغتَنَمَ بِغَضِّ البَصَرِ [۱۰] هیچکس غنیمتی پُرسودتر از رعایت عفت بینایی به چنگ نیاورده است.
رعايت عفت‌چشم و فرو گرفتن آن از حرام‌ها و تحريك‌كننده‌ها، فايده‌هاي فراوان دارد كه به برخي از آنها اشاره ميشود:
· ۱ـ ايمن ماندن از انحرافات شديد
هر انحراف بزرگي كه رخ مي‌دهد مقدماتي دارد، يكي از مقدمات انحرافات شديدِ اخلاقي، همان نگاه‌كردن است. ليكن كسي كه عفت ديدگان خود را پاس بدارد از آن انحرافات در امان مي‌ماند.
اميرمؤمنان در این باره ميفرمايد:
لَيسَ يَزنِي فَرجُكَ إن غَضَضتَ طَرفَكَ .[۱۱]
اگر چشمانت را [ از نامحرم و محركهاي جنسي] فرو گيري، دامنت هرگز آلودة به زنا نميشود.
امام‌سجاد نيز در رساله گران‌سنگ حقوق ميفرمايد:
وَ اَمّا حَقُّ فَرْجُكَ فَحِفْظُهُ مَمّا لايَحِلُّ لَكَ وَ الْإسْتعانَةُ عَلَيْهِ بِغَضِّ الْبَصَرْ فَإنَّهُ مِنْ أعْوَنِ الْأعوان.[۱۲]
«حقّ دامنت» آن است كه از آنچه برايت حلال نيست حفظش كني و ياري بجويي بر حفظ دامن، به فرو گرفتن چشم؛ چراكه فرو گرفتن چشم، از بهترين ياري‌كنندگان براي حفظ دامن است.
حضرت عيسي نيز فرموده است:
لاتَكونَنَّ حَديدَ النَّظَر إلي مالَيْسَ لَكَ فَانَّهُ لَنْ يَزني فَرْجَكَ ماحَفِظتَ عَيْنَيك… .[۱۳]
نبايد نگاه تيز و شهوت‌آلود به نامحرم كني زيرا مادامي كه چشمت را نگه‌داري هرگز گرفتار زنا نمي‌شوي.
لازم به يادآوري است كه تحريك پذيري غريزة جنسي از طريق چشم، به‌اندازه‌اي زياد است كه حضرت عيسي در ادامة همين حديث سفارش مي‌كند كه اگر مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواني حتي به پوشاك زن نامحرم نگاه نكني، چنين كن!
فإنْ قَدرتَ أن لاتَنْظُرَ إلي ثَوْبِ المَرأةِ الَّتي لاتَحِلُّ لَكَ فَافْعَلْ.[۱۴]
لازم بهذکر است كه نگاه‌كردن به هر چيزي كه سبب تحريك شهوت شود، ناپسند است. چه آن چيز هم‌جنس باشد يا غيرهم‌جنس، كودك باشد يا نوجوان، عكس، فيلم و صحنة مبتذل باشد يا لباس، مجسّمه و هر چيز محرّك ديگر
· ۲ ـ آرامش رواني
يكي از خواسته‌هاي هميشگي انسان، دست يافتن به آرامش رواني است . عوامل گوناگونی می تواند سبب برهم‌زدن آن ميشود. يكي از آن عوامل، نگاه حرام است كه غريزة جنسي را تحريك مي‌كند و آرامش انسان را مي‌ربايد. ليكن كسي كه عفت ديدگانش را پاس بدارد از اين‌گونه آشفتگي‌ها در امان مي‌ماند. چنان‌كه اميرمؤمنان ميفرمايد:
مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ قَلَّ أسَفهُ وَ أمِنَ تَلَفهُ .[۱۵]
هركه چشم خود را پايين اندازد، تأسف كمتر خورد و از نابودي در امان ماند.
و در حديثي ديگر ميفرمايد:
مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ أراحَ قَلْبَهُ .[۱۶] كسي كه چشم خود را فروگيرد، دلش را آسوده گرداند.
· ۳ ـ رشد اخلاقي
براي پرورشِ اخلاق پسنديده، دستورهاي فراواني وجود دارد يكي از آن دستورها، فروگرفتن چشم از حرام است. چنان‌كه اميرمؤمنان ميفرمايد:
مَنْ عَفَّت أطرافُهُ حَسُنَتْ أوصافُهُ .[۱۷]
هر كه نگاه‌هايش پاك و عفيفانه باشد، اوصاف و اخلاقش نيكو شود.
· ۴ ـ كشف حقايق ملكوتي
اهل معرفت بر اين باورند كه در برابر هر يك از حواس ظاهري و جسمي، يك حسّ باطني و روحي وجود دارد كه با رعايت دستورات دینی، روح انسانِ متقی، پاك و طاهر ميشود و اگر مصلحت باشد ممكن است گاهي پرده‌اي كنار رود و حقايق و عجايبي از عالم مُلك و ملكوت را ببيند، يا بشنود، يا لمس كند، يا بچشد و يا ببويد.
يكي از آن دستورهاي ديني كه مي‌تواند آدمي را در اين راستا ياري رساند همان فروگرفتن چشم از حرام است. چنان‌كه رسول‌خدا ميفرمايد:
غَضُّوا أبْصارَكُمْ تَرَونَ العَجائِبَ .[۱۸] چشمان خود را [از حرام] فروگيريد تا عجايب و شگفتي‌ها بينيد!
· ۵ ـ چشيدن لذت عبادت و ايمان
«ابن‌سينا» معتقد است سرور و شادماني عقلي، عالي‌ترين شادماني‌ها است كه ويژة انسان بوده و حيوانات را از آن بهره‌اي نمي‌باشد و تنها راه رسيدن به آن، عبادت و بندگي خدا و پيروي از دستورهاي ديني است.[۱۹]
يكي از دستورهايي كه بستر چنين شادماني‌ها را فراهم مي‌كند فروگرفتن چشم از حرام میباشد. چنان‌كه رسول‌خدا میفرماید:
ما مِنْ مُسلِم يَنْظُرُ إمْرَأةً اَوَّلَ رَمْقَةٍ ثُمَّ يَغُضُّ بَصَرَهُ إلاّ أحْدَثَ اللهُ تعالي لَهُ عبادةً يَجِدُ حَلاوَتَها في قَلْبِهِ .۱
هيچ مرد مسلماني نيست كه نگاهش به زني بيفتد و چشم خود را پايين اندازد مگر اينكه خداي تعالي به او توفيق عبادتي دهد كه شيريني آن‌را در دل خويش بيابد.
امام صادق نيز ميفرمايد:
النَّظْرَةُ سَهْمٌ مِنْ سِهامِ إبليسَ مَسْمُومٌ، مَنْ تَرَكَها للهِ عَزَّوَجَلَّ لا لِغَيرِهِ أعْقَبَهُ الله إيماناً يَجِدُ طَعْمَهُ .۲
نگاه كردن يكي از تيرهاي زهرآگين ابليس است؛ هر كه به‌خاطر خداي عزوجل و نه به‌خاطر غير او، آن‌را ترك كند، خداوند در پي آن، ايماني به او ارزاني دارد كه مزّه‌اش را بچشد.
· ۶ـ ايمن ماندن خانواده و بستگان
هركه عفت ديدگانش را پاس بدارد خانواده و بستگانش نيز از نگاه‌هاي آلوده ديگران در امان مي‌مانند. چرا كه از هر دست بدهي، با همان دست پس ميگيري. «إن تَدِينُ تُدان».
و بيشك هر كسی پژواك رفتارهاي خود را دريافت ميدارد.
قسمت سوم: زيان‌هاي چشم‌چراني
چشم‌چراني و نگاه‌هاي حرام و تحريك‌كننده، زيان‌هاي فراواني در پيدارد كه به برخي از آنها اشاره ميشود و سپس توضیح مختصر آن تقدیم میگردد:
۱ـ آشفتگي رواني و افسردگی
۲ـ زمينه‌ساز عشق‌هاي شيطاني
۳ـ تير و دام شيطان گشتن
۴ـ ايمن نماندن خانواده و بستگان
۵ـ بي‌ميلي به همسر، نزاع، طلاق و جدايي
· ۱ـ آشفتگي رواني و افسردگی
نگاه به نامحرم و نگاه به هر آنچه كه غريزة جنسي را تحريك كند، يكي از عوامل آشفتگي رواني است كه آسايش و آرامش را مي‌ربايد و آدمي را گرفتار اندوه و افسوس مي‌كند. چنانکه اميرمؤمنان در اين باره ميفرمايد:
مَنْ أطْلَقَ طَرْفَهُ كَثُرَ أسَفُهُ .۲ هر كه عنان چشم خود را رها كند، اندوهش بسيار شود.
امام صادق نيز ميفرمايد:
كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ أورَثَت حَسْرَةً طَوِيلَةً .۳ اي بسا نگاهي كه حسرتي طولاني به‌بار آورده است.
افزایش حسرتها نیز ممکن است اندک اندک فرد را گرفتار بیماری افسردگی کند و افسردگی نوعی اختلال روانی است .هرگاه که فردی پیوسته نظارهگر زیباییهای نامحرمان باشد و هیجان او به ناکامی بینجامد غمی جانکاه او را به بیماری افسردگی دچار میکند که درمانش از خیلی بیماریهای جسمی، دشوارتر و طولانیتر است.[۲۰] و نیز حاضر شدن پياپيِ چهره‌ها و صحنه‌هاي تحريك‌كننده در ذهن و خيالِ چشمچران، ممكن است سرانجام، او را به بيماري «روان‌پريشي»[۲۱] مبتلا كند و از كار و زندگي و تحصيل باز دارد.
· ۲ ـ زمينه‌ساز عشق‌هاي شيطاني
عشق‌هاي شيطاني يكي از زيان‌بارترين حالت‌هاي رواني است كه برخي گرفتار آن مي‌شوند..
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه نخستين جرقه عشق‌هاي شيطاني اغلب از يك نگاه ايجاد شده است. چنان‌كه اميرمؤمنان ميفرمايد:
كَمْ مِنْ صَبابَةٍ اُكْتُسِبَتْ مِنْ لَحْظَةٍ .[۲۲] چه بسيار عشق‌هاي سوزاني كه از يك نگاه پديد آمده است.
· ۳ـ تير و دام شيطان گشتن
يكي از دشمنان سرسخت و قسم‌خورده انسان، شيطان است كه براي هلاكت و نابودي آدمي از سلاح‌ها و جنگ‌افزارهاي گوناگون استفاده مي‌كند. يكي از آن سلاح‌ها، همان نگاه به تحريك‌كننده‌ها است كه در روايات اسلامي از آن، تعبير به دام شيطان و تير زهرآگين شده است. چنان‌كه رسول خدا ميفرمايد:
النَّظَرُ سَهْمٌ مِنْ سِهامِ إبليس… .[۲۳] نگاه كردن يكي از تيرهاي زهرآگين ابليس است
اميرمؤمنان نيز ميفرمايد:
العُيونُ مَصائدُ الشَّيطانِ .[۲۴] چشم‌ها دام‌هاي شيطانند.
· ۴ ـ ايمن نماندن خانواده و بستگان
بيشك يكي از اعمال و رفتارهاي ناپسندي كه مكافات آن در همين دنيا گريبان‌گير انسان ميشود، بي‌عفتي و نگاه به نامحرم است. كسي كه از نگاه به نامحرم ابا ندارد بايد بداند كه خانواده و بستگان او نيز از سوي ديگران در معرض اين خطر قرار خواهند گرفت. چنان‌كه امام صادق ميفرمايد:
اَما يَخْشيَ الّذينَ يَنْظُرون في اَدبارِ النِّساءِ أن يَبْتَلُو بِذلِكَ مِنْ نِسائِهِم.[۲۵]
آيا كساني كه به پشت زنان نگاه مي‌كنند ]و چشمان خويش را در پي زنان مردم مي‌اندازند[ نمي‌ترسند كه زنانشان نيز به مانند چنين رفتاري گرفتار شوند؟!
هركه باشد هوسش در پي ناموس كسان پي ناموس وي افتد هوس بُلهوسان
آري اگر كسي حريم ديگران را پاس ندارد، حريم او نيز رعايت نخواهد شد!
· ۵ ـ بي‌ميلي به همسر، نزاع، طلاق و جدايي
چشم‌چراني و نگاه به نامحرمان سبب ميشود تا آدم چشمچران به همسر خود قانع و راضي نشود؛ چرا كه همواره در فكر و خيالش، افراد زيباتر از همسرش جلوه‌گري مي‌كنند و همين موجب سردي روابط بين زن و شوهر ميگردد، به‌طوري كه با كمترين بهانه با يكديگر به نزاع مي‌پردازند و ادامه اين درگيري ممكن است به طلاق و جدايي بیانجامد.
اميرمؤمنان ميفرمايد:
مَنْ أَطْلَقَ ناظِرَهُ أَتعَبَ حاضِرَهُ… .[۲۶] كسي كه عَنان چشم خود را رها كند، زندگي‌اش را بهزحمت اندازد.
مقام معظم رهبری در همین باره میفرماید:
اینکه اسلام اینقدر گفته چشمتان را ببندید، به نامحرم نگاه نکنید، به زن یکجور گفته به مرد یکجورِ دیگر گفته، برای اینستکه وقتی چشم به یک طرفی رفت، آن وقت بخشی از سهمِ آنکسی که همسر شماست، آن طرف خواهد رفت. حالا چه شما مرد باشید و چه زن، فرقی نمیکند. یک قسمت میرود آنجا. وقتی اینجا کم گذاشتی، محبت ضعیف خواهد شد. محبت که ضعیف شد بنای خانوادگی متزلزل میشود. آنوقت آنچه که برای تو لازم است از دستت میرود و آنی که برایت مضرّ است به خیال خودت بهدست آوردهای![۲۷]
قسمت چهارم: آثار چشم چرانی:
· چشم‌چراني از ديدگاه علم و دين
برخی از روانشناسان معتقدند كه ۷۵ درصد از شناختِ حسّي ما از جهان خارج، از طريق بينايي حاصل ميشود و ۲۵ درصد ديگر از طريق شنوايي، لامسه، بويايي و چشايي.[۲۸]
بنابراین میتوان نتیجه گرفت كه در ارتباط با غریزة جنسی، ميزان تحريك‌پذيري انسان از طريق چشم بسيار زياد است و اينكه شريعت اسلام حتي نگاهِ غيرشهواني به نامحرم را هم اجازه نمي‌دهد[۲۹] شايد يكي از حكمت‌هايش اين باشدكه همان نگاه و تصوير برداريِ از چهره و اندام نامحرم كه در حافظة انسان نقش مي‌بندد ممكن است در زمانِ مناسبِ ديگر، در ذهن و خيال انسان حاضر شود و او را تحريك كند!
اين مسئله به‌اندازه‌اي مهم است كه برخي از افراد، حتي تصويرها، چهره‌ها و صحنه‌هاي محرّكي را كه در دوران كودكي به حافظه خود سپرده‌اند در دوران پس از بلوغ، آنها را در ذهن و خيال خود حاضر میكنند و از اين طريق تحريك میشوند و گاه مرتكب برخي از انحرافات زشت میگردند!
دين اسلام هم چشم‌چراني را يك انحراف جنسي دانسته و از آن به‌عنوان «زناي چشم» نام برده است. چنان‌كه پيامبر گرامي اسلام ميفرمايد:
لِكُلِّ عُضوٍ مِنْ ابْنِ آدمَ حَظٌّ مِنَ الزِّنا: اَلْعَيْنُ زِناها النَّظَرُ … .[۳۰]
براي هر عضوي از بدن انسان بهره‌اي از زنا ميباشد و زناي چشم، نگاه كردن است.
· نگاه و امواج الکترومانیتیک[۳۱]
تحقیقات فیزیکدانان پس از کشف پدیدة امواج الکترومانیتیک[۳۲] ثابت کرد که از چشمِ بعضی از موجودات، امواجی فرستاده میشود که سرعت آن بیش از سرعت نور است. این امواج که مانند امواج رادیویی است، بر چشم و بقیه اعضا تأثیر میگذارد. آزمایشها و مشاهدات تجربی نشان داده است که از چشم مار امواجی فرستاده میشود که گنجشکها را از حرکت باز میدارد، تا آنکه مار یکی از آنها را شکار کند.[۳۳] چنانکه برخی از مرتاضان میتوانند با امواجِ چشم، جلو حرکت لوکوموتیو را بگیرند.[۳۴]
مراتب ضعیف و قوی این امواج در نگاه هر انسانی وجود دارد و چون نگاه، با خشم یا خیانت و هوس در آمیزد مؤثرتر میگردد.
وقتی دو نفر علاقهمند بهیکدیگر، بههم نگاه میکنند امواجِ چشم هر دو به یکدیگر برخورد میکند و چیزی مانند جرقة نامرئی بهسوی هر دو باز میگردد و عشق و علاقه، از طریقِ بازگشت همان امواج، به ایشان الهام میشود. در این حال، بدون آنکه میان آن دو کمترین گفتگوی محبتآمیزی رخ داده باشد هر یک بهعلاقة دیگری پی میبرد.
· استفاده از حس بينايي در جنگ نرم از سوی دشمن
هم اكنون استكبار جهاني به اين نتيجه رسيده است كه از طريق ماهواره، اينترنت، تكثير و توزيع عكس‌ها و فيلمهاي مبتذل، فساد و فحشاء و انحرافات اخلاقی را در جامعه گسترش دهد تا بتواند انقلاب اسلامي را به شكست بكشاند. چنان‌كه «نتانياهو» نخست‌وزير سابق اسرائيل، ترويج بي‌بندوباري و مسائل جنسي را عاملي دانست كه پخش آنها از طريق برنامه‌هاي تلويزيوني ماهواره، مي‌تواند نقش بسيار تعيين‌كننده‌اي در تغيير حكومت ايران داشته باشد.[۳۵]
براساس گزارشي از پايگاه اطلاع رساني «ماكينگ جكت» قريب به ۸۹ درصد از فيلمهاي مستهجن توسط ايالات متحده امريكا توليد ميگردد تا آنجا كه در هر ۳۰ دقيقه يك فيلم بلند جنسي ساخته ميشود.[۳۶] و شکی نیست که یکی از اهدافِ تولید و نمایش این فیلمها، عادیسازیِ «پُورنوگرافی» است.[۳۷] هماکنون اصطلاح پورنوگرافی به هر نمایش تصویری یا کتبی گفته میشود که مستهجن است یا فقط به قصد انگیزش جنسی بیننده یا خواننده تولید میشود.[۳۸]
لازم بهیادآوری است که رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۸۱ در دیدار با جوانان سیستان و بلوچستان فرمودند:
وقتى روستاها و شهرهاى افغانستان بر اثر موشكهاى امريكايى ويران مى‌شدند و ملّت مظلوم افغانستان زير بمباران امريكاييها دست و پا مى‌زد، يك استراتژيست نظامى امريكا گفت: «اگر به جاى اين موشكها، براى جوانان افغان لباس زيرِ زنانه و وسايل شهوترانى و پوششهاى سبك غربى و امريكايى بفرستيد، بدون صرف اين هزينه‌ها مى‌توانيد افغانستان را تصرّف كنيد و خرج تسليحات در كيسه‌تان باقى مى‌ماند! به جاى بمب و موشك و راكت، سى‌دى‌هاى پُرنوگرافى و منظره‌ها و ادبيّات مهيج شهوت را ميان آنها ترويج كنيد، آن وقت كار بر شما آسان مى‌شود».[۳۹]
بنابراين شايسته است روانشناسان، جامعه‌شناسان، هنرمندان، مبلّغان، دلسوزان نظام و مردم عزيزمان، به سياسي بودن گسترش انحرافات اخلاقي توجه ويژه داشته باشند و براي مقابلة با اين تهاجم، همة ابزارها و توانايي‌هاي خود را به‌كار بگيرند.
· جواز لعن و نفرین چشمچران و فراهمآورندة زمینة چشمچرانی
رسول گرامی اسلام در روایتی فرموده است:
لَعَنَ اللهُ النّاظِرَ وَ المَنظُورَ اِلَیهِ.[۴۰]
خداوند چشم چران و فراهم آورنده زمینة چشمچرانی را لعنت کند.
فراهم آوردندة زمینة چشمچرانی، معمولا کسی است که از پوشش تحریکزا استفاده میکند و تحریکزایی لباس هم یا به نوع و مدل لباس است؛ يا به جنس لباس؛ يا به رنگ لباس؛ يا به نوعِ آرم و تصوير و کلمات خاصی كه بر روي لباس نقش بسته است. که برای توضیح بیشتر، میتوانید به درس هفتم (عفت در پوشش) مراجعه کنید.
البته کسانی هم که با ساختن مانکنهای محرّک، زمینة چشمچرانی و تحریک دیگران را فرهم میآورند نیز ممکن است مشمول این لعن و نفرین قرار بگیرند. و نیز کسانی که این مانکنها را در بوتیک و مغازه خود مورد استفاده قرار میدهند و همچنین آنان که نقاشیهای مبتذل و محرّک میکشند و نیز سازندگان انمیشنها و کارگردانان و بازیگران فیلمهای محرّک، مستهجن و همانند اینها.
قسمت پنجم: استثناهای نگاه
از آنجا كه براي هر دستور و قانون، در شرايط گوناگون و اضطراري، انعطاف‌ها، استثناها و تبصره‌هايي در نظر گرفته شده تا مردم در تنگنا و دشواري فراوان قرار نگيرند و ادارة امور ضروري جامعه فلج نگردد، شبيه به آن براي مسئله «حرمت نگاه به نامحرم» نيز استثناهايي در نظر گرفته شده است كه به برخي از آنها اشاره ميشود:
۱- نگاه به نامحرم براي شناختن او به منظور شهادت در دادگاه.[۴۱]
۲- نگاه كردن بدون قصد لذّت در خواستگاري.[۴۲]
۳- نگاه به جاهايي از بدن و موي پيرزناني كه به‌طور‌معمول آن‌جاها را نمي‌پوشانند آنهم نگاه بدون قصد لذت و در صورت ايمن بودن از تحريك شهوت.[۴۳]
۴- نگاه به جاهايي از بدن و موي زنان كافر كه بهطور معمول آن جاها را نمي‌پوشانند و نيز نگاه به آن دسته از زنان بي‌باك و بي‌بندوباري كه اگر كسي آنها را امر به حجاب كند اعتنا نمي‌كنند، اشكال ندارد. به شرط آنكه نگاه به آنان بدون قصد لذّت باشد و سبب تحريك شهوت نگردد.[۴۴]
۵- نگاه‌كردن به دختر نابالغ، اگر به قصد لذت نباشد و به واسطه نگاه‌كردن ترس از افتادن در حرام نداشته باشد جائز است. ولي بنابر احتياط واجب بايد به جاهائي مثل ران و شكم كه معمولاً مي‌پوشانند نگاه نكند.[۴۵]
۶- نگاه به هنگام امداد به آسيب‌ديدگان همانند نجات‌غريق، نجات حريق، پزشك قانوني و نگاه طبيب براي درمان، در صورتي كه جنس موافق نباشد نيز جايز است.[۴۶]
· مقدار نگاه به نامحرم
اينكه اشاره شد نگاه به نامحرم در حدّ حدود شرعي (گردي صورت و دست‌ها تا مچ) جايز است، منظور اين نيست كه در كوچه و بازار و محل‌ِكار، ميتوان به دست و صورت همة نامحرمان نگريست چرا كه اين در واقع همان چشم‌چراني ميباشد. بلكه منظور اين است كه در معاملات، روابط اجتماعي و سياسي، كارهاي اداري، تعليم، تعلّم و مانند اينها، در صورت لزوم ميتوان نگاهي سطحي نمود، آنهم بدون قصد لذت و در صورت ايمن بودن از تحريك شهوت؛ وگرنه در غير اينصورت ممكن است نگاه‌هاي عميق و پياپي، بسيار زيان‌آور باشد.
امام صادق در باره نگاه، به لحاظ کمیت ميفرمايد:
أوّلُ النَّظْرَة لَكَ، و الثّانيَةُ عَلَيْك و لا لَكَ، الثّالِثَةُ فِيها الهَلاكُ.[۴۷]
نگاه اول از آن توست، نگاه دوم به زيان توست نه به سود تو، و نگاه سوم مايه هلاكت است.
و نيز ميفرمايد:
النَّظْرَةُ بَعْدَ النَّظْرَةِ تَزْرَعُ في الْقَلْبِ الشَّهوَةَ، وَ كَفي بِها لِصاحِبِها فِتْنَةً.[۴۸]
نگاه بعد از نگاه، بذر شهوت در دل ميكارد و اين خود براي به فتنه كشاندن صاحبش كافي است.
قسمت ششم: كنترل‌كننده‌هاي چشم و نگاه
· ۱ـ دعا
كسي كه به فكر سلامتي جسم، روح و روان خود ميباشد بايد از راههايي كه ممكن است آسيب ببيند به‌خوبي مراقبت کند و از دام‌هاي ابليس خود را برحذر بدارد و شيطان را از طريق ديده و نگاه، به نفس و قلب خويش راه ندهد و همواره براي بهدست‌آوردن عفت چشم دعا كند. چنان‌كه امام صادق ميفرمايد:
تَرْزُقَني أن اَغُضَّ بَصَري وَ اَن اَحْفَظَ فَرْجِي… .[۴۹] خدايا روزيم نما، ديده‌ام را فروگيرم و دامنم را پاك نگه دارم.
· ۲ـ ياد خدا
يكي ديگر از كنترل‌كننده‌هاي چشم، آن است كه آدمي دريابد هر لحظه در پيشگاه پروردگار جهان قرار دارد و خداوند جليل را بر همه رفتارها و افكار و نيّات خويش آگاه بداند. چراكه خود را در محضر خدا ديدن بهترين عامل است برای پرهيز از گناهان؛ به‌ويژه چشم‌چراني. چنان‌كه در پايان آيه مربوط به عفت‌چشم ميفرمايد:
)… إنَّ اللهُ خبيرٌ بِما يَصْنَعونَ( [۵۰] به‌راستي خداوند، از آنچه مي‌كنند آگاه است.
چکیده:
۱)به جرأت می توان گفت که نقش مدیریت نگاه و کنترل چشم در عفیف شدن شخص و جامعه ، از مهمترین مسایل در عفاف ورزی می باشد و این حقیقت نیز بر کسی پوشیده نیست.این اندازه از نقش آفرینی ،حکایت از اهمیت و حساسیت این گیرنده حسی در تحریک جنسی دارد .
۲) قرآن کریم و روایات نیز به اهمیت مدیریت نگاه توجه داشته وبه طور مثا ل خداوند در قرآن کریم به عنوان یک دستور العمل به پیامبر می فرماید که به مردان وزنان مومن بگوید که چشمهای خود را از نگاهها ی حرام فرو گیرند.
۳)فوائد واهمیت عفت چشم ومدیریت نگاه آنقدر زیاداست که برای پرداختن به آنها به مجال قابل توجه ای نیاز است که البته فهرست وار به برخی از آنها اشاره می کنیم: بدون شک یکی ازمهمترین راه های نفوذ شیطان و تحریک کردن او در انجام عمل منافی عفت ،چشم انسان است و اگر شخص بتواند چشم خود را کنترل کند مطمئنا خود و جامعه را از انحرافات شدید محافظت کرده است. علاوه بر این کنترل چشم می تواند نقش بسیار مهم و اساسی در ایجاد آرامش که یکی از خواسته های اصلی انسان است ایفاکند
۴) علت و شروع بسیاری از انحرافات اخلاقی ، از نگاه های حرام و تحریک کننده آغاز می شود . اهمیت مدیریت چشم از نگاه های محرک شهوت ، آنقدر فراوان است تعبیر به تیر زهر آگین بودن آن که در تعابیر معصومین آمده است، حکایت از اهمیت و جایگاه آن درسلامت و یا شقاوت زندگی دنیوی و اخروی انسان دارد
۵) نخستین جرقه بسیاری از عشق های شیطانی اغلب از یک نگاه بوجود می آیدو بدنبال آن مشکلاتی برای شخص و جامعه بوجود خواهد آورد. اشفتگی روانی یکی از ثمرات این رفتار است .تحقیقات نشان داده است که چشم چرانی و نگاه به نا محرم باعث بی میلی به همسر خود شده و به تبع آن بهانه گیریها و نزاع ها در خانواده شروع می شود که در بسیاری از مواقع این نزاع ها به طلاق می انجامد .
۶)لازم و ضروری به نظر می رسد که برای در امان ماندن از دامهای ابلیس که از طریق چشم ایجاد می کند ، کنترل کننده هایی برای سلامتی جسم و روح وروان تدبیر کرد .
اصلی ترین این راهکارها ، دعا و یاد خدا می باشد . اگر انسان این باور را که خداوند به هر فعل و نگاه انسان آگاه است رامورد توجه قرارداده و در خود تقویت کند ، قطعا می تواند عاملی بازدارنده ای در مقابل نگاه های وسوسه انگیز شیطانی ایجاد کند. از طرفی دیگر نیز اگر به وسعت و گستره تحریک پذیری شهوت و به قدرت ثبت تصاویر در حافظه انسان توجه داشته باشد ، برای در امان ماندن از آسیب های آن ، نگاه خود را کنترل خواهد کرد.
آزمون پایانی:
۱)با توجه به آیه ۳۰ سوره مبارکه نور،مدیریت نگاه شامل چه کسانی است؟
الف)فقط مردان
ب)فقط زنان
ج)در مرحله اول مردان، سپس زنان
د)در مرحله اول زنان ، سپس مردان
۲)کدام گزینه جزء فوائد عفت چشم نمی باشد؟
الف)آرامش روانی و رشد اخلاقی
ب)ایمن ماندن از انحرافات شدید اخلاقی
ج) ایمن ماندن خانواده و بستگان از نگاه ها ی آلوده دیگران
د)انتخاب بهترین گزینه برای ازدواج
۳)کدام گزینه از زیانها ی چشم چرانی است؟
الف)آشفتگی روانی و افسردگی
ب)یب میلی به همسر
ج) زمینه ساز عشق ها ی شیطانی
د) همه موارد
۴)مقدار مجاز نگاه به نا محرم چه مقدار است؟
الف) در کوچه و بازار و محل کار ، به دست و صورت نا محرم می توان نگاه کرد
ب)در معاملات و روابط اجتماعی در صورت لزوم می توان نگاه سطحی به دست وصورت نا محرم کرد
ج) می توان به دست و صورت زن نا محرم نگاه کرد اگر چه با ریبه هم باشد
د)بدون قصد لذت می توان نگاه عمیق به نامحرم داشت
۵)مهمترین عامل کنترل کننده نگاه چیست؟
الف)قانون
ب)یاد خدا
ج)حفظ آبرو
د)غیرت
۶) ، این جمله از کیست؟”ترويج بي‌بندوباري و مسائل جنسي و پخش آنها از طريق برنامه‌هاي تلويزيوني وماهواره، مي‌تواند نقش بسيار تعيين‌كننده‌اي در تغيير حكومت ايران داشته باشد”
الف)بن لادن
ب)نتانیاهو
ج) بوش
د)اوباما
آزمون تشریحی:
۱-مهمترین در س داستان حضرت یوسف چیست؟
۲-چند نمونه از فوادد مدیریت نگاه را نام برده ویکی را به اختصار توضیح دهید
۳-عشق های شیطانی چه رابطه ای با عفت بینایی دارند ؟ توضیح دهید
۴-استثناءات نگاه به نامحرم را نام ببرد
۵)یاد خدا چگونه می تواند مانع گناه از طریق چشم شود؟
۶)نظر روانشناسان در مورد چشم چرانی چیست؟
مطالعه بیشتر:
عباس پسندیده، غنچه های شرم پژوهشکده اخلاق و علوم رفتاری، چاپ اول ۱۳۹۱
محمد علی کریمی نیا ، پسران دوستی و عبرتها، کوثر ادب ، چاپ نهم ۱۳۸۹
دکتر احمد صبور اردوبادی، بهای یک نگاه چقدر است؟، رسالت قلم، چاپ سوم۱۳۸۶
[۱] ـ از آنجا که عفاف به معنایِ «اَلکَفُّ عَمّا لا یَحِلُّ وَ یَجمُلُ» میباشد مراد از عفت بینایی، یعنی: پرهيز از نگاه به نامحرمان؛ و پرهيز از نگاه به هر چه که حرام و تحريك كننده است.
[۲]– روان‌شناسي عمومي دانشسرا، ص۹۵٫ شايان ذكر است كه گيرنده‌هاي حسي به خودي‌خود محرك نيستند بلكه از باب اينكه وسيله انتقال تحريك كننده‌ها به مراكز عصبي، و سپس به نفس و روح آدمی هستند از روی مسامحة در تعبیر، به آنها محرّك گفته ميشود.
[۳]– ر.ك: همین درس«چشم‌چراني از ديدگاه علم و دين».
[۴] ـ نور(۲۴) آيه۳۰٫
مسئله ﻧﮕﺎﻩ ﺍﺯ ﻛﻠﻴﺪﻱﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺩﺭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﭘﺎﻙ ﻭ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﻴﺎﻥ ﺯﻧﺎﻥ ﻭ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﺍﺳﺖ. ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ قبل ﺍﺯ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺑﻪ ﭘﻮﺷﺶ، ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﺑﻪﻛﺎﺳﺘﻦ ﻭ ﻓﺮﻭﻧﻬﺎﺩﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﻣﻲﺩﻫﺪ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥﻫﺎ ﺑﻪﺷﺪﺕ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻥ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ. ﻧﮕﺎﻩ نقطه ﺁﻏﺎﺯﻳﻦ ﺩﺭ ﻛﺸﺶﻫﺎﻱ ﺟﻨﺴﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺩﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﮕﺎﻩ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﻣﻬﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ، ﺩﺭیچه ﻗﻠﺐ ﻭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺩﺭﺁﻭﺭﺩﻩﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﻲ ﻣﺼﻮﻥ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ. در روایتی امام رضا میفرماید: نگاه به موهای زنان حرام شده برای آنکه سبب تحریک مردان میشود و این تحریک، به فساد و بیبند و باری و ارتکاب اعمال حرام و ناشایست میانجامد. همچنین است نگاه به چیزهایی که [به لحاظ تحریککنندگی] مانند مو باشد. «حُرِّمَ النَّظَرُ اِلَی شُعُورِ النِّساءِ الْمَحْجُوبَاتِ بِالْأَزْوَاجِ وَ إِلَى غَيْرِهِنَّ مِنَ النِّسَاء لِما فِیهِ مِن تَهْيِيجِ الرِّجَالِ وَ مَا يَدْعُو التَّهْيِيجُ إِلَيْهِ مِنَ الْفَسَادِ وَ الدُّخُولِ فِيمَا لَا يَحِلُّ وَ لَا يَجْمُلُ وَ کَذلِکَ ما اَشبَهَ الشُّعُورُ…». (عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۹۷).
[۵]– برگرفته از تفسير نمونه، ج۱۴، ص۴۳۵٫
[۶] – نور (۲۴). آيه ۳۰ و ۳۱
[۷] – يوسف (۱۲)، آيه۳۱٫
[۸] – يوسف (۱۲)، آيه۳۳٫
[۹] – همان، ح۲٫
[۱۰] ـ المستدرک، کتاب النکاح، باب ۸۰،ح۸٫ ترجمه تحت الفظی حدیث: هیچکس غنیمتی به چنگ نیاورده است که پر سودتر باشد از غنیمتی که آدمی از راه فرو گرفتن چشم، بهدست آورده.
[۱۱] ـ شرح نهج البلاغه ابن أبي الحديد، ج۲۰، ص۳۲۴٫
[۱۲] ـ تُحَفُ العقول، ص۲۶۴٫
[۱۳] ـ ميزان‌الحكمه، ح۷۶۵۷٫
[۱۴] ـ همان.
[۱۵] – ميزان الحكمه، ح۲۰۲۵۹٫
[۱۶] – همان، ح ۲۰۲۵۸٫
[۱۷] – همان ، ح۲۰۲۶۱٫
[۱۸] – ميزان‌الحكمه، ح۲۰۲۶۲٫
[۱۹] ـ ر.ك: اشارات، نمط هشتم، فصل سوم. (عقل عملی)
[۲۰]. برگرفته از: جلوهنمایی زنان و نگاه مردان، ص۱۲۸٫
[۲۱] . روانپريشی يا سايکوز به معنای وضعيت روانی غيرطبيعی بوده و اصطلاحی است که در روانپزشکی برای حالتی روانی بکار میرود که اغلب بهصورت از دست دادن تماس با واقعيت توصيف میشود. سايکوز به انواع جدی اختلالات روانی گفته ميشود که در طول آنها ممکن است دچار توهم و هذيان شود.
(منبع: http://www.zums.ac.ir/find.php?item=29.5937.7941.fa)
[۲۲]. ميزان الحكمه، ح۲۰۲۵۶
[۲۳] – همان، ح ۲۰۲۸۳٫
[۲۴] – همان، ح ۲۰۲۴۴٫
[۲۵] – كافي، ج۵، ص ۵۵۳، ح۲٫
[۲۶] – ميزان‌الحكمه، ح۲۰۲۵۱٫
[۲۷] ـ مطلع عشق، ص۱۱۰٫
[۲۸] – روان‌شناسي عمومي دانشسراي تربيت معلم، ص۲۵٫
[۲۹] – ر.ك: رساله‌هاي توضيح‌المسائل. بخش احكام ازدواج، احكام نگاه كردن.
[۳۰] – ميزان الحكمه، ح ۲۰۲۷۴٫
[۳۱] ـ مطالب این عنوان، از کتاب «جلوه نمایی زنان و نگاه مردان» تألیف یوسف غلامی، ص۱۲۱ گرفته شده است.
[۳۲] ـ نور و موجهای رادیویی و پرتوهایx از امواج الکترومغناطیسی(الکترومانیتیک) است. در بیان ویژگیهای مشترک امواج الکترو مغناطیسی نوشتهاند: ۱- این امواج، انرژی را از محلی به محل دیگر ـ بدون انتقال مواد ـ منتقل میکنند. ۲- برای انتشار، به محیط مادی نیاز ندارند. ۳- در خلأ با سرعت ۱۰ × ۰/۳ منتشر میشوند. در بارة امواج الکترومانیتیک به کتابهای فیزیک، بخش نظریه ماکسول و هرتز مراجعه فرمایید.
[۳۳] ـ نویسنده محترم کتاب جلوه نمایی زنان و نگاه مردان در زیر نویس ص۱۲۱ میگوید: «اینجانب خود این واقعیت را بهطور زنده مشاهده کردهام».
[۳۴] ـ در بارة شگفت آفرینی مرتاضان، ر.ک: ارمغان هند و پاک، محمد مهدی مرتضوی لنگرودی.
[۳۵] – قدس، ش۴۲۳۵ (۲۳/۶/۸۱ ) ص۱۱٫
[۳۶] ـ رجانيوز، كدخبر: ۸۱۸۹۷٫
[۳۷] ـ Pornography هرزهنگاری، زشتنگاری، شهوتنگاری؛ این اصطلاح از ریشة یونانی و به معنای «نوشتن در بارة روسپیها» است. ولی امروزه به هر نوع نمایش تصویری یا کتبی گفته میشود که مستهجن است یا فقط به قصد انگیزشِ جنسیِ بیننده یا خواننده تولید میشود.
[۳۸] ـ فمینیسم در آمریکا تا سال ۲۰۰۳، ص۲۹٫
ناگفته نماند تحقیقات جدید حکایت از آن دارد که تماشای فیلم مستهجن مغز را کوچک میکند. به گزارش ایسنا، دانشمندان «موسسه تکامل انسان» ماکس پلانک در برلین پژوهش خود را بر روی ۶۴ مرد بین ۲۱ تا ۴۵ سال انجام دادند. به این افراد گفته شد که چنین مطالعه علمی شامل اندازه‌گیری تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) است. بعدها به آنها طی تماسی تلفنی اعلام شد که فیلم مستهجن بخشی از تحقیق خواهد بود با این حال، هیچ یک از آنها از این مطالعه انصراف نداد. شرکت‌کنندگان پرسش‌نامه‌هایی را پر کردند و میزان تماشای فیلمهای مستهجن توسط خودشان را مشخص کردند. پاسخ‌های دریافتی نشان داد این اشخاص اندکی بیش از چهار ساعت در هفته را به تماشای چنین فیلم‌هایی اختصاص میدهند. سپس هنگامی که به آنها تصاویر واضح فیلم مستهجن به همراه تصاویر غیرمستهجن افرادی در حال ورزش‌کردن، نشان داده شد، مغز سوژه‌ها با فناوری ام آر آی اسکن شد. یافته‌های حاصل نشان می‌دهد حجم ماده خاکستری هسته کودات سمت راست (right caudate) ورقه striatum مغز با تماشای زیاد فیلم مستهجن کم‌تر میشود. افزون بر این، زمانی که فیلم مستهجن به شرکت‌کنندگان نشان داده شد، ام آر آی‌ها کاهش کارکرد بخشی از مغز را نشان داد که انگیزه را پردازش میکند. جزئیات نتایج حاصل در مجله JAMA Psychiatry منتشر شد. (منبع: سایت رجانیوز، ۱۱ خرداد ۱۳۹۳٫ کد خبر:۱۹۱۴۴۹).
[۳۹]. (۶/۱۲/۸۱)
[۴۰] ـ مستدرک الوسائل، ج۱۴، ص۲۷۱٫ معنای لعن طلب دوري از رحمت خداست؛ يعنی لعنت كننده از خدا می‌خواهد كه شخص لعنت شده را از رحمت خود دور نمايد.
[۴۱] – العروة الوثقي- كتاب النكاح- احكام النظر مسأله۳۵- سيد محمد كاظم طباطبائي يزدي.
[۴۲] – همان ، مسأله۲۶٫
[۴۳] – مستمسك العروه‌الوثقي، ج۱۴، ص۳۷، سيدمحسن طباطبائي حكيم.
[۴۴] – برگرفته از توضيح‌المسائل آيت‌الله سيستاني، مسأله ۲۳۹۳ و مستمسك العروه‌الوثقي، ج۱۴، ص۱۸-۲۱٫
[۴۵] – ر.ك: رساله آيت‌لله مكارم شيرازي، مسئله ۲۰۸۱٫
[۴۶] – برگرفته از مستمسك العروه الوثقي، ج۱۴، ص۳۵٫
[۴۷] – ميزان الحكمه، ح۲۰۲۹۲٫
[۴۸] – همان، ح۲۰۲۹۵٫
[۴۹] – مفاتيح‌الجنان، اعمال مشتركه ماه رمضان.
[۵۰] – نور (۲۴)، آيه۳۰٫
